Στήν Αγία Πεντηκοστή Τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου

1. Εἶναι μεγάλα, ἀγαπητοί, καί ξεπερνοῦν κάθε ἀνθρώπινη λογική τά χαρίσματα πού μᾶς δώρησε σήμερα ὁ φιλάνθρωπος Θεός. Γι᾿ αὐτό λοιπόν ἄς χαιρόμαστε ὅλοι μαζί καί χορεύοντας ἀπό χαρά ἄς ὑμνήσομε τόν Κύριό μας. Γιατί ἡ σημερινή ἡμέρα εἶναι γιά μᾶς ἑορτή καί πανήγυρη. Ὅπως δηλαδή ἡ μία ἐποχή διαδέχεται τήν ἄλλη καί τό ἕνα ἡλιοστάσιο τό ἄλλο, ἔτσι ἀκριβῶς καί στήν Ἐκκλησία ἡ μία ἑορτή διαδέχεται τήν ἄλλη καί μᾶς πηγαίνουν ἀπό τή μία στήν ἄλλη. Πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες λοιπόν ἑορτάσαμε τό σταυρό, τό πάθος, τήν ἀνάσταση, ὕστερα ἀπό αὐτά τήν ἀνάληψη τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ στόν οὐρανό. Σήμερα ὅμως συναντήσαμε τήν ἴδια τήν κορυφή τῶν ἀγαθῶν, φθάσαμε στή μητρόπολη τῶν ἑορτῶν, βρισκόμαστε στήν πραγματοποίηση τῆς ὑπόσχεσης τοῦ Κυρίου. «Γιατί ἄν ἐγώ φύγω», λέγει, «θά σᾶς στείλω ἄλλον Παράκλητο καί δέ θά σᾶς ἀφήσω ὀρφανούς» (Ἰω. 16, 7).

Εἴδατε ἐνδιαφέρον; εἴδατε ἄπειρη φιλανθρωπία; Πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες ἀνέβηκε στόν οὐρανό, ξανακάθισε στό βασιλικό θρόνο, πῆρε τή θέση στά δεξιά τοῦ Πατέρα καί μᾶς χαρίζει σήμερα τήν παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ἔτσι μᾶς δίνει τά ἄπειρα οὐράνια ἀγαθά. Γιατί, πές μου, ποιό ἀπό αὐτά πού συντελοῦν στή δική μας σωτηρία δέν τό ἔχει δώσει τό Ἅγιο Πνεῦμα; Αὐτό μᾶς ἀπαλλάσσει ἀπό τήν πνευματική δουλεία, μᾶς καλεῖ στήν ἐλευθερία, μᾶς ὁδηγεῖ στήν υἱοθεσία καί, γενικά, μᾶς ξαναγεννᾶ ἀπό τήν ἀρχή, καί μᾶς ξεφορτώνει τό βαρύ καί ἀποκρουστικό φορτίο τῶν ἁμαρτιῶν. Μέ τή χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος βλέπουμε τούς πολλούς ἱερεῖς καί ἔχουμε τά τάγματα τῶν διδασκάλων. Ἀπό τήν πηγή αὐτή βγῆκε καί τό προφητικό χάρισμα καί ἡ δύναμη νά θεραπεύουν ἀσθένειες. Καί ὅλα τά ὑπόλοιπα, τά ὁποῖα στολίζουν συνήθως τήν Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ, ἀπό ἐκεῖ ἔχουν τήν προέλευση. Καί φωνάζει ὁ Παῦλος λέγοντας.«Ὅλα αὐτά τά χαρίσματα ἐνεργεῖ τό ἕνα καί μοναδικό Ἅγιο Πνεῦμα, τό ὁποῖο τά μοιράζει χωριστά στόν καθένα ὅπως θέλει» (Α´ Κορ 12, 11). Ὅπως θέλει, λέγει, ὄχι ὅπως διατάχθηκε.μοιράζει, δέ μοιράζεται.ἔχει ἐξουσία, δέ βρίσκεται κάτω ἀπό ἐξουσία. Γιατί τήν ἴδια ἀκριβῶς ἐξουσία, πού βεβαίωσε στόν Πατέρα, ἀναθέτει ὁ Παῦλος καί στό Ἅγιο Πνεῦμα. Καί ὅπως λέγει γιά τόν Πατέρα.«Ὁ Θεός εἶναι αὐτός πού ἐνεργεῖ τά πάντα σ᾿ ὅλους» (Α´ Κορ. 12, 6).ἔτσι καί γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα.«Καί ὅλα αὐτά τά χαρίσματα», λέγει, «ἐνεργεῖ τό ἕνα καί μοναδικό Ἅγιο Πνεῦμα, τό ὁποῖο τά μοιράζει χωριστά στόν καθένα ὅπως θέλει».

Εἶδες τέλεια ἐξουσία; Γιατί αὐτά πού ἔχουν τήν ἴδια οὐσία, εἶναι φανερό ὅτι ἔχουν καί τήν ἴδια ἐξουσία.καί αὐτά πού ἔχουν τήν ἴδια ἀξία, ἔχουν καί τήν ἴδια δύναμη καί τήν ἴδια ἐξουσία. Μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐπιτύχαμε τήν ἀπαλλαγή ἀπό τίς ἁμαρτίες καί ξεπλύναμε κάθε ἀκαθαρσία. Μέ τή χάρη του ἀπό ἄνθρωποι γίναμε ἄγγελοι, ὅσοι πλησιάσαμε τή χάρη του, χωρίς ν᾿ ἀλλάξουμε τή φύση μας, ἀλλά, πράγμα πού εἶναι πολύ πιό ἀξιοθαύμαστο, παραμένοντας στήν ἀνθρώπινη φύση δείχνουμε ἀγγελική συμπεριφορά. Γιατί τέτοια εἶναι ἡ δύναμη τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Καί ὅπως ἡ φωτιά αὐτή πού βλέπουμε, ὅταν παραλάβει τόν μαλακό πηλό, τόν κάνει σκληρό κεραμίδι, ἔτσι ἀκριβῶς καί ἡ φωτιά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ὅταν παραλάβει μία συνετή ψυχή, καί ἄν ἀκόμα τή βρεῖ πιό μαλακή ἀπό τόν πηλό, τήν κάνει πιό σκληρή ἀπό τό σίδερο. Ἐπίσης αὐτόν πού πρίν ἀπό λίγο ἦταν μολυσμένος ἀπό τήν ἀκαθαρσία τῶν ἁμαρτιῶν, τόν κάνει ἀμέσως πιό λαμπρό ἀπό τόν ἥλιο.

Πεντηκοστή Αρχ. Γεώργιος Καψάνης

 Η Ορθόδοξος Εκκλησία 

ο χώρος της γνησίας εμπειρίας της χάριτος τού Θεού

Αρχ. Γεώργιος Καψάνης

Εκκλησία της Πεντηκοστής είναι η Ορθόδοξος Εκκλησία μας. Και γιατί είναι αυτή; Διότι είναι η

Εκκλησία της σαρκώσεως και ενανθρωπήσεως του Χριστού, του σταυρικού Του θανάτου, της

Αναστάσεώς Του και της Πεντηκοστής. Όταν από το όλο έργο του Χριστού απομονώσουμε ένα

μόνο σημείο, το υπερτονίσουμε και λανθασμένα το εξηγήσουμε, αυτό γίνεται μονομέρεια και

αίρεσις. Μόνο η Εκκλησία που δέχεται και βιώνει όλο το έργο του Χριστού, συμπεριλαμβανομένης

της Πεντηκοστής, είναι η αληθινή Εκκλησία της Πεντηκοστής. Χωρίς Σταυρό γίνεται Ανάστασις;

Χωρίς να σταυρωθή ο άνθρωπος με την νηστεία, την προσευχή, την μετάνοια, την ταπείνωσι, την

άσκησι, μπορεί να ιδή τον Θεό; Προηγείται ο Σταυρός στην ζωή του Χριστού και του χριστιανού,

και έπεται η Ανάστασις και η Πεντηκοστή. Ενώ αυτοί θέλουν Ανάστασι και χαρίσματα πνευματικά,

χωρίς να σταυρώσουν τον εαυτό τους δια της μετανοίας, της ασκήσεως, της νηστείας, της υπακοής

στην Εκκλησία. Και γι' αυτό δεν αποτελούν αυτοί την Εκκλησία της Πεντηκοστής.

Σε κάθε θεία Λειτουργία στην Εκκλησία μας έχουμε Πεντηκοστή. Πώς ο άρτος και ο οίνος γίνονται

Σώμα και Αίμα Χριστού; Δεν γίνονται με την κάθοδο τού Αγίου Πνεύματος; Να η Πεντηκοστή!

Κάθε Αγία Τράπεζα της Ορθοδόξου Εκκλησίας είναι και υπερώον της Πεντηκοστής. Σε κάθε

Βάπτισμα Πεντηκοστή έχουμε. Με την χάρι του Αγίου Πνεύματος ο άνθρωπος γίνεται χριστιανός

και ενσωματώνεται στο Σώμα του Χριστού. Κάθε χειροτονία διακόνου, ιερέως και μάλιστα

αρχιερέως είναι μία νέα Πεντηκοστή. 

Το Άγιο Πνεύμα κατεβαίνει και κάνει ένα άνθρωπο λειτουργό τού Θεού.

Κάθε εξομολόγησις ενός χριστιανού είναι πάλι Πεντηκοστή. Την ώρα που ο χριστιανός γονατίζει

στον Πνευματικό του με ταπείνωσι και λέγει τις αμαρτίες του με μετάνοια και ο Πνευματικός τού

διαβάζει την συγχωρητική ευχή, συγχωρείται δια της χάριτος του Αγίου Πνεύματος.

Κάθε σύναξις και κάθε μυστήριο της Εκκλησίας είναι συνέχεια της Πεντηκοστής, διότι τελούνται

με την παρουσία τού Αγίου Πνεύματος. Γι' αυτό όλες σχεδόν οι πράξεις, οι προσευχές και τα

μυστήρια της Εκκλησίας αρχίζουν με τηv προσευχή: «Βασιλεύ Ουράνιε, Παράκλητε, το Πνεύμα

της αληθείας... ελθέ και σκήνωσον εν ημίν...». Ζητούμε να έλθη ο Παράκλητος, ο Παρηγορητής, το

Άγιον Πνεύμα. Και έρχεται

Όπου συνάγεται η Ορθόδοξος Εκκλησία, η αληθινή Εκκλησία του

Χριστού, εκεί επιφοιτά και η χάρις του Αγίου Πνεύματος.

Κάθε Άγιος της Εκκλησίας μας είναι ένας άνθρωπος πνευματεμφόρος, γεμάτος από τα χαρίσματα

του Αγίου Πνεύματος, άνθρωπος της Πεντηκοστής.

Το αίτημα της Κυριακής προσευχής: «ελθέτω η Βασιλεία σου» σημαίνει: «ελθέτω η χάρις του

Αγίου Σου Πνεύματος». Η Βασιλεία του Θεού είναι η χάρις του Αγίου Πνεύματος. Άρα και με το

"Πάτερ ημών" ζητούμε το Άγιον Πνεύμα.

Πεντηκοστή – Άγιος Λουκάς Επίσκοπος Κριμαίας ο Ιατρός (+1961)ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ

Η Πεντηκοστή

Άγιος Λουκάς Επίσκοπος Κριμαίας ο Ιατρός (+1961)

Έφτάσε η μεγάλη γιορτή, η γιορτή της μέγιστης χαpάς για τους χριστιανούς. Το Άγιο Πνεύμα κατήλθε στους Αποστόλους. Και όχι μόνο στους Αποστόλους. Το Άγιο Πνεύμα ήρθε στον κόσμο για να εκπληρώσει την υπόσχεση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού που είπε: «Δεν θα σας αφήσω ορφανούς, αλλά θα αποστείλω το Άγιο Πνεύμα, τον Παράκλητο».
Το Άγιο Πνεύμα αγίασε τη γη και θα συνοδεύει όλο το χριστιανικό γένος στο δρόμο προς τη σωτηρία, μέχρι το τέλος των αιώνων. Το Άγιο Πνεύμα πρώτα από όλους κατήλθε στους Αποστόλους. Και πώς κατήλθε; Ορατό, με τη μορφή πυρίνων γλωσσών. Το Άγιο Πνεύμα ποτέ δεν έγινε ορατό έτσι, ούτε κατήλθε σε κάποιον.
Τι σημαίνει λοιπόν αυτό; Για ποιο λόγο το Άγιο Πνεύμα έπρεπε να κατέλθει στους αγίους Αποστόλους με τη μορφή πυρίνων γλωσσών και να γίνει από όλους ορατό και αισθητό; Επειδή οι Απόστολοι ήταν άγιοι, επειδή δια μέσου αυτών, δια μέσου του κηρύγματος τους, έπρεπε να εδραιωθεί σε όλο τον κόσμο το άγιο Ευαγγέλιο. Ήταν οι πρώτοι κήρυκες του Ευαγγελίου, οι πρώτοι που έφεραν το φως του Χριστού στον κόσμο. Επίσης, επειδή έτσι τους ξεχώρισε το Άγιο Πνεύμα, που κατήλθε σ’ αυτούς με τη μορφή πύρινων γλωσσών. Το Άγιο Πνεύμα αναδημιούργησε με τις φλόγες την καρδιά και το μυαλό τους, τους αγίασε και τους διαφώτισε, θύμησε σ’ αυτούς όλα όσα είχαν ακούσει μέχρι τότε από τον Κύριο Ιησού Χριστό και έδωσε σ’ αυτούς τη δύναμη ώστε να οδηγήσουν όλο τον κόσμο στον Χριστό.
Αλλά μήπως και τώρα δεν κατέρχεται το Άγιο Πνεύμα σε όσους είναι άξιοι να το δεχτούν; Άραγε δεν ήταν πλήρης Πνεύματος Αγίου ο Όσιος Σεραφείμ του Σαρώφ; Το Άγιο Πνεύμα κατήλθε σ’ αυτόν όχι με τη μορφή πυρίνων γλωσσών, αλλά έτσι ώστε κυρίευσε όλες τις σκέψεις, όλες τις επιθυμίες, τα συναισθήματα και τις επιδιώξεις του. Το Άγιο Πνεύμα κατέκτησε τον Όσιο Σεραφείμ.
Έτσι κατήλθε το Άγιο Πνεύμα σε πολλούς Αγίους, έτσι κατήλθε και σε όλους μας τους ανάξιους σύγχρονους χριστιανούς, αφού στο Μυστήριο του Χρίσματος και στο Άγιο Βάπτισμα μας δίνεται η ευλογία του Αγίου Πνεύματος. Σε όλους δίνεται αυτή η ευλογία, όλοι την έλαβαν, όμως δεν την φύλαξαν όλοι.
Πολλοί έχασαν αυτό τον θησαυρό, στερήθηκαν την ευλογία του Αγίου Πνεύματος. Γιατί μήπως μπορεί το Άγιο Πνεύμα να κατοικήσει σε ακάθαρτη, γεμάτη από αμαρτία ανθρώπινη καρδιά;
Όπως ο καπνός διώχνει τη μέλισσα, έτσι η δυσωδία διώχνει όλους τους ανθρώπους, έτσι και η δυσωδία της ανθρώπινης καρδιάς διώχνει το Άγιο Πνεύμα. Το Άγιο Πνεύμα ζει μόνο σε καθαρές καρδιές, μόνο σ’ αυτούς δίνει την θεϊκή του ευλογία, τα άγια χαρίσματα, αφού είναι ο «Θησαυρός των αγαθών», όλων των αληθινών και πλέον πολύτιμων αγαθών, με τα οποία μπορεί να κατακτήσει την ανθρώπινη καρδιά.
Άραγε μπορεί να τα προσλάβει η ακάθαρτη καρδιά;
Άραγε μπορεί να λάβει την ευλογία του Αγίου Πνεύματος η αμαρτωλή καρδιά, η στερημένη του ελέους και της αγάπης;
Και πώς λοιπόν μπορούμε να αποκτήσουμε καθαρή καρδιά; Πώς μπορούμε να απέχουμε από τις επαίσχυντες αμαρτίες; Πώς μπορούμε να απέχουμε από τους εχθρικούς πειρασμούς της σωτηρίας μας, από τους πειρασμούς του κόσμου; Πώς θα διαφυλαχτούμε από αυτούς;
Πρέπει επιμελώς, πάντα, όλες τις μέρες της ζωής μας, κάθε στιγμή να σκεφτόμαστε ότι το Άγιο Πνεύμα δεν ζει σε ακάθαρτη καρδιά. Πρέπει να μην ενδίδουμε στον πειρασμό και όταν το ακάθαρτο πνεύμα, ο εχθρός της σωτηρίας μας, μας ψιθυρίζει φιλοδοξίες για επίγεια ευτυχία, όταν μας προβάλλει εικόνες ένδοξης, ευκατάστατης ζωής, όταν διεγείρει την υπερηφάνεια μας, όταν προκαλεί επιθυμία τιμής και δόξας, εμείς δεν πρέπει να βάζουμε μέσα στην καρδιά μας αυτούς τους διαβολικούς ψιθύρους, δεν πρέπει να δεχόμαστε τους πειρασμούς του κόσμου. Όταν έρχονται στην καρδιά τέτοιοι λογισμοί, εμείς πρέπει αμέσως να καταλαβαίνουμε ότι αυτό είναι πειρασμός. Πρέπει λοιπόν εκείνη τη στιγμή, με όλες τις δυνάμεις του μυαλού και της καρδιάς να διώξουμε αυτούς τους λογισμούς, να μην κοιτάξουμε τις πειρασμικές εικόνες που μας προβάλλει το ακάθαρτο πνεύμα, πειράζοντας μας. Δεν πρέπει να ενδίδουμε στους ψιθύρους του. Αλλά εάν δεν το κάνουμε αυτό, εάν κοιτάξουμε αυτές τις εικόνες της επίγειας δόξας και ευημερίας, εάν σκεφτόμαστε όλο και περισσότερο αυτές τις εικόνες, τότε αλίμονο σε μας, γιατί τότε ο πειρασμός θα κυριεύσει τις καρδιές μας.

Leonid Ouspensky - Ἡ εἰκόνα στὸ φῶς τῆς ὀρθόδοξης ἑρμηνείας (Περὶ τῆς Πεντηκοστῆς)

Ἂς ἔλθουμε τώρα στὸ περιεχόμενο τῶν εἰκόνων τῆς Πεντηκοστῆς καὶ ἰδιαίτερα τῆς καθόδου τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐπὶ τῶν ἀποστόλων. Ἀρχικὰ ἂς ποῦμε σύντομα γιατί ἡ Κυριακὴ τῆς Πεντηκοστῆς εἶναι ἀφιερωμένη στὴν Ἁγία Τριάδα(60). Ἡ ἀποκάλυψη τοῦ τρίτου Προσώπου τῆς Τριάδος ἔγινε ὅταν ἦλθε στὸν κόσμο καὶ εἰδικότερα μέσα στὴν Ἐκκλησία, τὴν πεντηκοστὴ ἡμέρα μετὰ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ὑποστατικὴ αὐτὴ ἔλευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀποτελεῖ τὴν συνέπεια τῆς οἰκονομίας τοῦ δεύτερου θείου Προσώπου: «Αὐτὸς οὖν ἐστι Θεὸς σαρκοφόρος καὶ ἡμεῖς ἄνθρωποι πνευματοφόροι» λέει ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Μέγας(61). Ἡ ἐξαγορασμένη μὲ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ ἀνθρώπινη φύση γίνεται ἱκανὴ νὰ δεχθεῖ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, ἱκανὴ νὰ πραγματώσει τὸν ἀνώτατο στόχο τῆς κτίσης ποὺ εἶναι ἡ θέωση, δηλαδὴ ἡ τέλεια ἕνωση Θεοῦ καὶ ἀνθρώπου ἐν χάριτι. Γιὰ τὴν ἐπίτευξη αὐτοῦ τοῦ σκοποῦ τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιο κατῆλθε τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς. «Διατὶ αὐτὸ ἦταν ὁ σκοπὸς καὶ τὸ τέλος ὅλης τῆς ἐνσάρκου οἰκονομίας τοῦ Χριστοῦ, διὰ νὰ λάβουν Πνεῦμα Ἅγιον», λέει ὁ ἅγιος Συμεὼν ὁ νέος Θεολόγος(62). Ἄρα ἡ θέωσις, «τοῦ Πνεύματος ἡ ἐνέργεια (εἶναι)... δι᾿ ἧς Τριὰς γνωρίζεται»(63). Δεχόμενος τὰ καθαγιασμένα δῶρα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ὁ ἄνθρωπος γίνεται μέτοχος τῆς τριαδικῆς ζωῆς, γιατί ἡ γνώση εἶναι κοινωνία ζωῆς καὶ ἡ πρόγευση τῆς θέωσης εἶναι πρόγευση τῆς μέλλουσας ζωῆς μέσα στὴν Ἁγία Τριάδα, ἀφοῦ «μετὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἔρχονται πρὸς ἡμᾶς καὶ θεωροῦνται ὁ Υἱὸς μετὰ τοῦ Πατρός», λέει ὁ ἅγιος Συμεὼν ὁ νέος Θεολόγος(64)· ἢ πάλι κατὰ τὴν ρήση τοῦ ἁγίου Βασιλείου τοῦ μεγάλου «ὁ τὸ Πνεῦμα ἑλκύσας δι᾿ αὐτοῦ καὶ τὸν Υἱὸν καὶ τὸν Πατέρα συνεφειλκύσατο...»(65). Ἔτσι τὸ τριαδικὸ δόγμα δὲν γίνεται μία ἀφηρημένη διδασκαλία, μία γνωστικὴ ἀλήθεια μέσῳ ἑνὸς ἐγκεφαλικοῦ συλλογισμοῦ, κατὰ τὸ παράδειγμα τῶν ἀληθειῶν ποὺ μελετοῦν οἱ ἐπιστῆμες. Δὲν πρόκειται γιὰ μία ἐξωτερικὴ διδασκαλία ποὺ μᾶς ὁδηγεῖ στὴν γνώση τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἀλλὰ μία ζωντανὴ ἐμπειρία τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, τῆς ὁποίας μαρτυρίες ἔχουμε μέσα στὴν ζωὴ καὶ τὰ ἔργα τῶν Πατέρων.

Ὅσοι ἔλαβαν τὸν Παράκλητο τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, τὸν ἔλαβαν ὡς μέλη ἑνὸς καινοῦ σώματος ποὺ τὸ αἷμα τοῦ Χριστοῦ ἐξαγόρασε ὡς Ἐκκλησία. Ἑπομένως, ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ ἐκπλήρωση τῆς οἰκονομίας τῆς Τριάδος, ἡ ἀποκάλυψη τοῦ Πατρὸς μέσα στὸ ἔργο τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Εἶναι εἰκόνα τῆς Τριάδος, ἑνότης ἐν πολλαπλότητι Ὑποστάσεων κατ᾿ εἰκόνα τῆς θείας τριενότητας, ποὺ ἡ Πεντηκοστὴ ὁλοκληρώνει τὴν σύστασή της. Γι᾿ αὐτὸ εἶναι φυσικὸ ὡς πρώτη ἡμέρα τῆς ἑορτῆς (τῆς καθόδου τοῦ Ἁγίου Πνεύματος), ν᾿ ἀφιερώνεται στὸν ἑορτασμὸ τῆς Ἁγίας Τριάδος· καὶ εἶναι ἀκόμη φυσικὸ στὴν Ἐκκλησία μας νὰ παίρνει ἡ γιορτὴ τὸ ὄνομά της ἀκριβῶς ἀπὸ τὴν Ἁγία Τριάδα. Ἡ ὀνομασία αὐτὴ προέρχεται ἀπὸ τὴν σημασία τοῦ ἴδιου τοῦ γεγονότος: Ἡ λύτρωση τοῦ ἀνθρωπίνου γένους πραγματώθηκε διὰ τῆς θελήσεως καὶ τῆς ἐνεργείας ποὺ εἶναι κοινὴ στὰ τρία θεία Πρόσωπα. Ἑπομένως ἡ θέωση τοῦ ἀνθρώπου πραγματοποιεῖται διὰ τῆς κοινῆς θελήσεως καὶ ἐνεργείας τῆς Τριάδος. Τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς ἡ ἴδια ἡ τριαδικὴ ζωὴ κατέρχεται ἐπὶ τῆς γῆς καὶ γίνεται ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου· ἡ Τριάς, στὴν ὁποία ὀφείλουμε τὴν σωτηρία καὶ τὴν θέωσή μας, γίνεται τὸ θεμέλιο τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς. Τὸ κύριο θεολογικὸ θέμα τῆς ἑορτῆς εἶναι ἡ ἀποκάλυψη τοῦ τριαδικοῦ δόγματος καὶ ἡ εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδος μὲ τὴν μορφὴ τριῶν Ἀγγέλων, ποὺ προσκυνεῖται τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς.

Ἡ εἰκόνα αὐτὴ συνδέει, γιὰ νὰ τὸ ποῦμε ἔτσι, τὴν ἀρχὴ τῆς Ἐκκλησίας, τὴν Παλαιὰ Διαθήκη, τὴν ὑπόσχεση στὸν Ἀβραάμ, καὶ τὴν στιγμὴ ποὺ συνίσταται πλήρως ἡ Ἐκκλησία τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ἡ ἀρχὴ τῆς θεϊκῆς ὑπόσχεσης συναντᾶ τὴν ὁλοκλήρωσή της τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, ὅπου ὁ ἄνθρωπος δέχεται τὴν ὑπέρτατη ἀποκάλυψη τοῦ ἑνὸς τριαδικοῦ Θεοῦ.

Η Ερμηνεία της Εικόνας της Πεντηκοστής

Η εικόνα της Πεντηκοστής παρουσιάζει υπερώο. Είναι το υπερώο που έμεναν οι Απόστολοι μετά την Ανάληψη του Κυρίου. Οι Απόστολοι κάθονται ημικυκλικά. Στην κορυφή του ημικύκλιου είναι οι Πρωτοκορυφαίοι Απόστολοι Πέτρος και Παύλος. Τρίτος δεξιά του Πέτρου είναι ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς και απέναντι του ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Μάρκος, τρίτος κοντά στον Παύλο. Ακολουθούν οι υπόλοιποι Απόστολοι κατά σειράν ηλικίας. Όλοι είναι ήρεμοι με γλυκεία έκφραση και στοχαστικό βλέμμα. Κρατούν ειλητάρια έκτος του Αποστόλου Παύλου, που κρατεί βιβλίο. Είναι τα σύμβολα του διδακτικού χαρίσματος, που έλαβαν από το Άγιο Πνεύμα. Μεταξύ των Πρωτοκορυφαίων διακρίνεται ένα κάθισμα κενό. Είναι η θέση του Χριστού, της θείας Κεφαλής της Εκκλησίας, την οποίαν εικονίζει η εικόνα της Πεντηκοστής.

Στο πάνω μέρος της εικόνας εικονίζεται ο ουρανός δια τμήματος κύκλου. Από αυτό εκπέμπονται δώδεκα ακτίνες φωτός, που κατέρχονται στους Αποστόλους. Στην εικόνα μας, έκτος των κατερχόμενων ακτινών, αιωρείται επάνω από την κεφαλή κάθε Αποστόλου πύρινη γλώσσα, που σημαίνει ότι γέμισαν όλοι από Άγιο Πνεύμα και απέκτησαν το χάρισμα της γλωσσολαλίας. Ο Ιωάννης ο Πρόδρομος το είχε προφητεύσει αυτό, όταν έλεγε στους ακροατές του ότι ο «οπίσω του ερχόμενος», ο Χριστός, θα βαπτίσει τους οπαδούς Του με Πνεύμα Άγιο και με το πυρ της θείας Χάριτος.

«Από κάτω του  καθίσματος, πάνω στο οποίο είναι καθισμένοι (οι Απόστολοι), εικονίζεται η μορφή ενός γέροντα με στέμμα  στο κεφάλι του και με οξύ στρογγυλό γένι, που κρατά με τα δύο χέρια του σινδόνι, μέσα στο οποίο φαίνονται δώδεκα ειλητάρια, δηλαδή χαρτιά τυλιγμένα. Ο γέροντας  αυτός συμβολίζει τον Κόσμο, τα δε χαρτιά τους δώδεκα κλήρους που κληρώθηκε η οικουμένη να κηρυχτεί ο λόγος του Θεού από τους Αποστόλους.

Στις αρχαιότερες εικόνες της Πεντηκοστής, αντί του Κόσμου, ζωγραφίζονται κάποιοι άνθρωποι από διάφορες φυλές, ντυμένοι με παράδοξα φορέματα και γυρισμένοι κατά πάνω, σαν να ακούουν ξαφνιασμένοι το κήρυγμα των Αποστόλων, και πάνω από  αυτούς ή επιγραφή ΛΑΟΙ, ΦΥΛΑΙ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΑΙ. Παριστάνουν δε αυτοί τους ανθρώπους από τα διάφορα έθνη, που βρέθηκαν στα Ιεροσόλυμα κατά την ημέρα της Πεντηκοστής, την ώρα που κατέβηκε το Άγιο Πνεύμα και οι οποίοι, όταν άκουσαν την βοή  που έγινε από την επιφοίτηση του Παναγίου Πνεύματος, μαζεύτηκαν στο σπίτι που βρίσκονταν οι Άγιοι Απόστολοι και απορούσαν, διότι άκουαν ο καθένας στη γλώσσα του το κήρυγμα που έβγαινε από το στόμα των μαθητών του Χριστού, όπως αναφέρουν οι Πράξεις των Αποστόλων» (Φ. Κόντογλου).

Η σημασία της εικόνας.

Όπως πληροφορούμαστε από τις Πράξεις των Αποστόλων, κατά την ημέρα της Πεντηκοστής βρίσκονταν στο υπερώο περίπου εκατόν είκοσι πρόσωπα. Συνεπώς τη δωρεά του Αγίου Πνεύματος δεν έλαβαν μόνον οι Δώδεκα Απόστολοι. Όλοι οι παρευρισκόμενοι «επλήσθησαν Πνεύματος Αγίου». Επί πλέον ο Απόστολος Πέτρος στην ομιλία του κατά την ημέρα της Πεντηκοστής διαβεβαίωσε, ότι όλοι όσοι θα μετανοήσουν και βαπτισθούν, θα λάβουν «την δωρεά του Αγίου Πνεύματος». Οι εκατόν είκοσι μαθητές εκπροσωπούν όλη την Εκκλησία. Για τον βυζαντινό αγιογράφο είναι αντιπρόσωποι της Εκκλησίας όλων των γενεών και όλων των αιώνων. Αυτός είναι ο λόγος, που ενώ τα καθισμένα πρόσωπα είναι δώδεκα, ο αριθμός αυτός δεν αντιστοιχεί στους Δώδεκα Αποστόλους. Ο Απόστολος Παύλος και οι Ευαγγελιστές Λουκάς και Μάρκος, που εικονίζονται στην εικόνα, δεν ανήκαν στον κύκλο των άμεσων Μαθητών του Κυρίου.

Σε αντίθεση με τις άγιες μορφές των Αποστόλων έρχεται η συμβολική μορφή του Κόσμου. Γι’ αυτήν διαβάζουμε σε ένα κείμενο του 17^ου αιώνα: «Γιατί κατά την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος παρουσιάζεται ένας άνθρωπος καθήμενος σε σκοτεινό μέρος, κυρτωμένος από τα χρόνια, ενδεδυμένος με κόκκινο ένδυμα, με βασιλικό στέμμα επί της κεφαλής του και μ’ ένα λευκό ύφασμα στα χέρια του, που περιέχει δώδεκα γραμμένους κυλίνδρους. Ο άνθρωπος κάθεται σε σκοτεινό μέρος, επειδή η οικουμένη ήταν προηγουμένως χωρίς πίστη. Είναι κυρτωμένος από τα χρόνια, διότι είχε γεράσει από την αμαρτία του Αδάμ. Το κόκκινό του ένδυμα υποδηλώνει τις αιματηρές θυσίας του πονηρού. Το βασιλικό στέμμα υποδηλώνει την αμαρτία, που κυβερνούσε τον κόσμο. Το λευκό ύφασμα στα χέρια του με τους δώδεκα κυλίνδρους σημαίνει τους Δώδεκα Αποστόλους, που έφεραν φως στην οικουμένη με την διδασκαλία τους».

Ο Χριστός ο Θεός μας, «ο πανσόφους τους αλιείς αναδείξας», είναι «χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας». Για τούτο πρέπει στη προσευχή μας να Τον παρακαλούμε να μας φωτίζει και αγιάζει με το Άγιο Πνεύμα, που είναι «ο φρουρός και αγιοποιός της Εκκλησίας, ο διοικητής των ψυχών, ο κυβερνήτης των χειμαζόμενων, ο φωταγωγός των πεπλανημένων και αθλοθέτης των αγωνιζο­μένων και στεφανωτής των νενικηκότων» (Κυρίλλου Ιεροσολύμων, Κατήχησις 17,3).

(Χρήστου Γ. Γκότση, Ο Μυστικός κόσμος των Βυζαντινών Εικόνων,

Γιατί δεν απεικονίζεται η Θεοτόκος στην Ορθόδοξη εικόνα της Πεντηκοστής.(Λ. Οὐσπένσκυ)

Η εικόνα της καθόδου του Αγίου Πνεύματος αντιστοιχεί πλήρως προς τα λειτουργικά κείμενα της Πεντηκοστής μεταφέροντας ολοκληρωμένα την σημασία της· το δογματικό περιεχόμενο της εικόνας δεν επιδέχεται κανένα είδος επέμβασης, όπως αυτή της Παρθένου. Η εισαγωγή της Θεοτόκου στον αποστολικό κύκλο θα έθετε το ερώτημα: τι σημαίνει η παρουσία Της; Ποιά τροποποίηση φέρνει στην σημασία της εικονογραφίας της Πεντηκοστής; Υπάρχουν πολλές εξηγήσεις για την παρουσία Της· ας την δούμε καλύτερα.
Στο έργο που ήδη αναφέραμε, ο L. Reau εκφράζει την παρακάτω σκέψη: «Μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η Παρθένος σημαίνει, εδώ, ο,τι και στην Ανάληψη· συμβολίζει την Εκκλησία. Οι απόστολοι σχηματίζουν κύκλο γύρω από την Παρθένο που προεδρεύει της σύναξης χωρίς να μετέχει στο θαύμα».
Αυτό όμως δεν είναι ακριβές από ορθόδοξη άποψη: η Θεοτόκος μετέχει του θαύματος. Δεν συμμετέχει στα άμεσα αποτελέσματα και δεν παίζει κάποιο ενεργό ρόλο στο κήρυγμα και στα μυστήρια. Γιά ο,τι αφορά στον συμβολισμό της Εκκλησίας μέσα από το Πρόσωπο της Παρθένου μία ανάλογη εκτίμηση διατυπώθηκε από τους ορθοδόξους στην διάρκεια της συζήτησης: «Η Θεοτόκος είναι μία εικόνα της Εκκλησίας, πράγμα που σημαίνει ότι η χάρη του Αγίου Πνεύματος αναπαύεται όχι μόνο στους δώδεκα αλλά σ᾿ ολόκληρη την Εκκλησία»).
Αυτός ο συλλογισμός, όπως και του L.Reau, συγκροτείται βάσει αναλογίας με την εικόνα της Αναλήψεως. Δεν είναι δυνατόν όμως να χαράζεται με τέτοιο μηχανικό τρόπο μία αναλογία ανάμεσα σε δυό εικόνες των οποίων η σημασία είναι πολύ διαφορετική. Αν κατανοήσουμε με τον ίδιο τρόπο την παρουσία της Παρθένου, η Εκκλησία εικονίζεται δυό φορές: απ᾿ αυτήν την ίδια την Θεοτόκο και από τους δώδεκα αποστόλους, εκτός κι αν βλέπει κανείς τους αποστόλους ως αντιπροσώπους της εκκλησιαστικής ιεραρχίας. Είναι σωστό ότι η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος συντελέσθηκε για όλη την Εκκλησία. Οι πύρινες γλώσσες όμως τοποθετήθηκαν πάνω σε κάθε πρόσωπο που ήταν παρόν κατέβηκαν χωριστά για καθένα μέλος της Εκκλησίας, όπως και για την Θεοτόκο ως ανθρώπινο πρόσωπο. Ο αγιασμός του Αγίου Πνεύματος δεν δόθηκε σ᾿ ένα πρόσωπο μέσω άλλου, αλλά άμεσα στο καθένα ως μέλος της Εκκλησίας. Γι᾿ αυτό και η κάθοδός Του στην Θεοτόκο δεν μπορεί να ερμηνευθεί ως μια κάθοδος στο σύνολο της Εκκλησίας μέσω του προσώπου Της. Μιά

Η Πεντηκοστή, το Άγιο Πνεύμα και ο Τριαδικός Θεός Μιχαήλ Χούλη Θεολόγου

Πολλά δώρα χαροποιούν καθημερινά τους ανθρώπους και σε παγκόσμιο επίπεδο. Ένα όμως δώρο, που μας δόθηκε εξ ύψους, κυριολεκτικά χαροποίησε και χαροποιεί ολόκληρη την ανθρωπότητα. Και αυτό είναι η κάθοδος εκ των Ουρανών του Αγίου Πνεύματος, η έλευση της χάριτος του Παρακλήτου, του τρίτου δηλαδή προσώπου της Αγίας Τριάδος, κατά την Πεντηκοστή (Πράξ. 2, 1-41).

Πράγματι, 10 ημέρες μετά την Ανάληψη του Κυρίου, 50 από την Ανάστασή Του,  γεννήθηκε η Εκκλησία σε ένα ανώγι της Ιερουσαλήμ, καθώς το Άγιο Πνεύμα έθεσε το θεμέλιο της ζωής της, καταβαίνον με τη μορφή πύρινων γλωσσών και εγκαθιστάμενο χαρισματικά στους αποστόλους, σε πολλούς άλλους μαθητές και μαθήτριες του Χριστού, αλλά και στην Υπεραγία Θεοτόκο Μαρία, τη μητέρα του Κυρίου (συνολικά σε 120 περίπου πρόσωπα), ενώ ήσαν προσευχόμενοι και συγκεντρωμένοι όλοι εκεί. Το γεγονός περίτρανα αποδείχθηκε με τη μοναδική αμέσως μετά διδασκαλία του αποστόλου Πέτρου -δια της οποίας προστέθηκαν 3.000 άτομα στην Πρώτη εκείνη Εκκλησία- αλλά και στη συνέχεια των υπολοίπων αποστόλων, και τα εκπληκτικά θαύματα που επιτέλεσαν. Μάλιστα η μεταστροφή του αποστόλου Παύλου και τα μεγάλα θαύματα που και εκείνος έκανε (βλ. Πράξεις των Αποστόλων) βεβαιώνουν την ύπαρξη και δράση του Αγίου Πνεύματος εν τω κόσμω.

Ο Χριστός το είχε προαναγγείλει κατά το Μυστικό Δείπνο, που ετελέσθη λίγο πριν συλληφθεί και σταυρωθεί. Τους είπε: «Αν με αγαπάτε, τηρήστε τις εντολές μου. Κι εγώ θα παρακαλέσω τον Πατέρα να σας δώσει άλλον Παράκλητο (άλλον δηλαδή συνήγορο, συμπαραστάτη και υπερασπιστή εκτός από τον Χριστό, Α΄ Ιω. 2,1), το Πνεύμα της αληθείας, ώστε να είναι ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ μαζί σας…. (άρα δεν αποστάτησε ποτέ η Εκκλησία, σύμφωνα με τα λεγόμενα διαφόρων προτεσταντικών κύκλων). Το Πνεύμα αυτό δεν μπορεί να το δεχτεί ο κόσμος, γιατί ούτε το διακρίνει ούτε το γνωρίζει. Εσείς το γνωρίζετε, γιατί μένει κοντά σας και ΘΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΣΑ ΣΑΣ (αλλάζει πνευματικά τους πιστούς). Δεν θα σας αφήσω ορφανούς. ΘΑ ΞΑΝΑΡΘΩ ΚΟΝΤΑ ΣΑΣ. Σε λίγο ο κόσμος δεν θα με βλέπει πια, ΕΣΕΙΣ ΟΜΩΣ ΘΑ ΜΕ ΒΛΕΠΕΤΕ (εν Αγίω Πνεύματι), γιατί εγώ εξακολουθώ να ζω. Το ίδιο ΚΑΙ ΕΣΕΙΣ ΘΑ ΖΕΙΤΕ (ενωμένοι κατά χάριν με το Χριστό)…. Αυτά σας τα δίδαξα όλον αυτό τον καιρό που βρίσκομαι κοντά σας. Αλλά το Πνεύμα το Άγιο, ο Παράκλητος, που θα στείλει ο Πατέρας στο όνομά μου, ΕΚΕΙΝΟΣ (είναι επομένως πρόσωπο και όχι δύναμη Θεού) ΘΑ ΣΑΣ ΔΙΔΑΞΕΙ ΤΑ ΠΑΝΤΑ (άρα η Εκκλησία κατέχει την αλήθεια) και θα φέρει στη μνήμη σας όλα όσα σας έχω πει εγώ» (Ιω. 14,15-25). Η προφητεία αυτή του Χριστού πραγματοποιήθηκε επακριβώς. Μετά την Ανάληψή Του ξανάρθε ο Χριστός εν Αγίω Πνεύματι και ζει έκτοτε μέσα στους πιστούς, μέσα στην Εκκλησία (Ιω. 17,24-26) ως το τέλος της ιστορίας. Αυτό ήθελε να πει ο Ιησούς όταν μίλησε στους μαθητές Του κατά το Μυστικό Δείπνο ως εξής: «Σε λίγο δεν θα με βλέπετε πια, αλλά και ΠΑΛΙ ΣΕ ΛΙΓΟ ΘΑ ΜΕ ΔΕΙΤΕ» (Ιω. 16,16). Ζει επομένως ο Χριστός ανάμεσά μας με έναν άλλο τρόπο, εν Αγίω Πνεύματι. 

Είναι λοιπόν η Πεντηκοστή η εκπλήρωση του σκοπού της Δημιουργίας, αλλά και το νόημα της ιστορίας. Διότι εν Αγίω Πνεύματι πάσα ψυχή ζωούται (Ακολουθία Μικρού Παρακλητικού Κανόνα προς την Υπεραγία Θεοτόκο, Α΄ Αντίφωνο Αναβαθμών), αλλά και διότι το Άγιο Πνεύμα είναι ΕΚΕΙΝΟΣ (ως πρόσωπο της Αγίας Τριάδος) που ερευνά τα βάθη του Θεού (Α΄ Κορ. 2,10-11), λυπείται (Εφ. 4,30), οδηγεί στην αλήθεια (Ιω. 16,13) και τοποθετεί τους επισκόπους (Πρ. 20,28). Ακόμη, τελεί τα Μυστήρια, διδάσκει την προσευχή (Βασιλεύ ουράνιε Παράκλητε…) και αποτελεί την ψυχή της Εκκλησίας.

Στην αρχή της Δημιουργίας «Πνεύμα Θεού επεφέρετο επάνω του ύδατος» (Γέν. 1,2) και επώασε και ζωοποίησε τα πάντα. Χωρίς το Άγιο Πνεύμα μάλιστα, ο άνθρωπος μπορεί να είναι σπουδαίος καλλιτέχνης, αθλητής, επιστήμονας, φιλόσοφος κ.λπ., αλλά δεν έχει μέσα του τη χάρη του Θεού, αφού ο Παράκλητος είναι που μεταγγίζει την αληθινή και αιώνιο ζωή σ’ όλη την Εκκλησία, ως τέλειος Θεός που είναι, και όχι κτίσμα, όπως πίστευαν οι Πνευματομάχοι αλλά και σήμερα αντιτριαδικές, ακραίες προτεσταντικές ομάδες, που το θεωρούν απλά ως ενέργεια και πνοή του Θεού. Ο απ. Παύλος γράφει ότι «Ο ΚΥΡΙΟΣ είναι το Πνεύμα» (Β΄ Κορ. 3,17) και αλλού: «Ο ΚΥΡΙΟΣ (το Άγιο Πνεύμα) να κατευθύνει τις καρδιές σας στην αγάπη του Θεού και στην υπομονή του Χριστού» (Β΄ Θεσσαλ. 3,5).  Άλλωστε και η Παλαιά Διαθήκη ομιλεί για Τρεις Κυρίους: Στη Γένεση κεφ. 18 αν και φιλοξένησε ο Αβραάμ τρεις άνδρες, εν τούτοις τους προσφωνεί μόνο ως έναν με τη λέξη ΚΥΡΙΕ και στο κεφ. 19 αναφέρεται η καταστροφή των Σοδόμων και Γομόρρων από δύο Κυρίους εξ ονόματος τρίτου Κυρίου, ενώ στον Ψλμ. 109 αναφέρονται τα εξής καταπληκτικά: «Είπε ο Κύριος (ο Πατέρας) στον Κύριό μου (τον Χριστό): κάθισε στα δεξιά μου μέχρι να κάνω τους εχθρούς σου χαλάκι για τα πόδια σου» (109,1). Στον στίχο 5, μιλάει ο πρώτος Κύριος (Πατέρας) και, απευθυνόμενος στον δεύτερο Κύριο (Υιό), του λέγει: «Ο ΚΥΡΙΟΣ στα δεξιά σου (Άγιο Πνεύμα) συνέτριψε την ημέρα της οργής του τους βασιλείς της γης». Φαίνεται εξάλλου ότι ο Θεάνθρωπος Ιησούς κατέχει και πάλι την κεντρική θέση (όπως γίνεται σ’ όλη την Αγία Γραφή).

Το Άγιο Πνεύμα δίνει Ζωή (Β΄ Κορ. 3,6) και εκπορεύεται από τον Πατέρα (Ιω. 15,26). Συμπροσκυνείται δε μαζί με τον Πατέρα και τον Υιό, όπως ορίζει και το Σύμβολο της Πίστεώς μας. Ο Θεάνθρωπος έστειλε τους αποστόλους να διδάσκουν και βαπτίζουν «ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ (και όχι ‘στα ονόματα’, διότι υποδηλώνονται ως ένας Θεός) του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος» (Μτθ. 8,19), που σημαίνει ότι ο Θεός είναι ένας αλλά υπάρχει εν τρισίν υποστάσεσιν. Επιπλέον το Πνεύμα γνωστοποιεί στους αποστόλους τι πρόκειται να τους συμβεί: «σε όποια πόλη πηγαίνω, το Άγιο Πνεύμα μού γνωστοποιεί ότι με περιμένουν δεσμά και διωγμοί», αποκαλύπτει ο θείος Παύλος (Πρ. 20,23/ 21,11), εμπνέει τους χριστιανούς (Πρ. 21,4), εμποδίζει το κήρυγμα του ευαγγελίου σε ορισμένες πόλεις και τους κατευθύνει αλλού (Πρ. 16, 6-7) και χορηγεί τις προφητείες και την αλήθεια: «Καμία προφητεία δεν προήλθε ποτέ από ανθρώπινο θέλημα, αλλά εμπνευσμένοι από το Άγιο Πνεύμα, αξιώθηκαν άγιοι άνθρωποι να μιλήσουν εκ μέρους του Θεού (Β΄ Πέτρ. 1,21).  

Η Πεντηκοστή υπήρξε και είναι για τον κόσμο μια αντι-Βαβέλ, αφού ξεκαθαρίζει τη σύγχυση που ακολούθησε η ανθρωπότητα μετά το προπατορικό αμάρτημα, επανοδηγεί στο Θεό και προσφέρει  τα χαρίσματα του Θεού στους ανθρώπους, με κορυφαίο χάρισμα την αγάπη, την αγάπη μάλιστα προς τους εχθρούς, που είναι ανύπαρκτη στις προχριστιανικές και εξωχριστιανικές θρησκείες (βλ. Α΄ Κορ. 13ο κεφ.). Μεταβάλλει μάλιστα το Άγιο Πνεύμα την καθημερινή μας ζωή μέσα από την εκκλησιαστική λατρεία, διότι τα Μυστήρια αγιάζουν την κτίση και την μεταβάλλουν σε φορέα της άκτιστης χάρης, αφού άλλωστε η Εκκλησία είναι πνευματικό νοσοκομείο και όχι ιδεολογία, θεραπεύει τους αμαρτωλούς και τους καθιστά αγίους, και αυτό πραγματοποιείται καθημερινά στη ζωή των πιστών με την ταπείνωση, μετάνοια, αγάπη, νηστεία (κακιών πρώτα και μετά τροφών) και τη Θεία Μετάληψη. Όλα αυτά επειδή ακριβώς το Άγιο Πνεύμα έχει κατασκηνώσει στην Εκκλησία, άνευ του οποίου κανείς δεν μπορεί να αναγνωρίσει το Χριστό ως Κύριο και Θεό (Α΄ Κορ. 12,3).

Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος συμβουλεύει και μας υποδεικνύει το νόημα ύπαρξης της Εκκλησίας, όταν λέγει: «Δυνάμεθα αεί Πεντηκοστήν επιτελείν» (P.G. 50,454), δια της μυστηριακής ζωής μας και του αγιασμού μας και δια των έργων της αγάπης. Τότε και εμείς γινόμαστε «πλήρεις Πνεύματος Αγίου» (Πρ. 6,3), η μοναξιά και ο εγωισμός απομακρύνονται εν τη αδελφική ενότητι της Ενορίας και η αληθινή θεογνωσία και τα χαρίσματα – τάλαντα (ταλέντα) αυξάνονται στους πιστούς, επ’ ευλογία του Θεού και σωτηρία του λαού Του. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι «πάσα δόσις αγαθή και παν δώρημα τέλειον, άνωθεν εστί καταβαίνον», από τον Τριαδικό δηλαδή Θεό, καθώς και ο Παύλος με μοναδικό τρόπο ευλογεί: «Η χάρις του ΚΥΡΙΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ και η αγάπη του ΘΕΟΥ και η κοινωνία του ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ μετά πάντων υμών» (Β΄ Κορ. 13,13).

                    

ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ:

---

Η ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ Ο΄, Αποστολικής Διακονίας, Αθ. 1981

Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ, Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας, 2003

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΛΑΤΡΕΙΑ, ΟΕΔΒ, Αθ. 2005

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΑ, Νικολάου Νευράκη, Αθ. 1999