Ἡ ἀντιμετώπιση ἀπὸ τὸν Ἅγιο Γρηγόριο τῆς παπικῆς αἱρέσεως τοῦ Βαρλαάμ περὶ κτιστῶν ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ καὶ κτιστῆς θείας χαριτος

Πρόλογος Καθηγουμένου

Ὁ Πρωτοπρεσβύτερος π. Γεώργιος Μεταλληνός, Ὁμότιμος Καθηγητὴς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, εἶναι ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ δὲν χρειάζονται συστάσεις. Τὸ ἐγνωσμένο ἦθος του, τὸ ὁμολογιακὸ ὀρθόδοξο φρόνημὰ του, ἡ ἐμπνευσμένη ἁγιοπατερικὴ θεολογία του, ἡ θαρραλέα τοποθέτησή του σὲ φλέγοντα ἐκκλησιαστικά, ἐθνικὰ καὶ κοινωνικὰ ζητήματα τὸν ἔχουν καταξιώσει καὶ τὸν ἔχουν καταστήσει σημεῖο ἀναφορᾶς στὴν συνείδηση τοῦ λαοῦ μας.
Ἀποτελεῖ, λοιπόν, ἰδιαίτερη τιμὴ καὶ εὐλογία γιὰ τὴν Ἱερὰ Μονὴ μας ἡ ἔκδοση ἑνὸς ἀκόμη ὁμολογιακοῦ κειμένου τοῦ πατρὸς Γεωργίου. Πρόκειται γιὰ τὴν ὁμιλία ποὺ ἐξεφώνησε στὴν Λάρισα, κατόπιν προσκλήσεως τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης κ. Ἰγνατίου, τὴν Β΄ Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν, ἡμέρα ποὺ ἡ Ἐκκλησία μας τιμᾶ τὴν μνήμη τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ. Ἕνα κείμενο ἰδιαίτερα ἐπίκαιρο στὶς μέρες μας, ποὺ ἡ Ἐκκλησία μας βάλλεται ἀπὸ τὴν αἵρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς συνοψίζει τὴν διδασκαλία τῶν προγενεστέρων Πατέρων καὶ εἶναι προσωπικὰ γνώστης τοῦ θαβωρείου φωτός, ὁπότε μιλᾶ γιὰ τὴ δόξα καὶ τὴ Χάρη τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ αὐθεντικῶς καὶ ἐξ ἰδίας βιωματικῆς ἐμπειρίας. Ἡ ἀντιμετώπιση ἀπὸ τὸν Ἅγιο Γρηγόριο τῆς παπικῆς αἱρέσεως τοῦ Βαρλαάμ περὶ κτιστῶν ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ καὶ κτιστῆς θείας χάριτος (ποὺ ἀποτελεῖ μέχρι σήμερα κύριο παπικὸ δόγμα καὶ ἀγεφύρωτο ἐμπόδιο στὴν προοπτικὴ τῆς «ἑνώσεως») ἀποτελεῖ τὸ ἀσφαλὲς πρότυπο τῆς ὀρθοδόξου στάσεως ἔναντι τῶν παπικῶν. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ καὶ εἶναι ὁ ὁδοδείκτης, ποὺ χαράσσει διαχρονικὰ τὴν πορεία καὶ ὁριοθετεῖ τὴν ὀρθόδοξη στάση ἔναντι τῶν ἑτεροδόξων καὶ τῶν οἰκουμενικῶν διαλόγων συνολικά. Ἡ ὀρθόδοξη πατερικὴ διδασκαλία γιὰ τὶς ἄκτιστες ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἐκφράστηκε ἀπὸ τὸν Ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαμᾶ, κατοχυρώθηκε συνοδικὰ μὲ τὴν ἐνάτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδο (1341 1343) στὴν Κωνσταντινούπολη. Στὴν ὁμιλία του ὁ π. Γεώργιος παρουσιάζει ἐμπεριστατωμένα τὴν μεγάλη δογματικὴ καὶ θεολογικὴ σημασία καὶ τὸν οἰκουμενικὸ χαρακτήρα τῆς ὀγδόης (ἐπὶ Ἁγίου Φωτίου, 879) καὶ τῆς ἐνάτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἀνασκευάζοντας τὴν δυτικῆς προελεύσεως θεολογικὴ ἀντίληψη, ποὺ ἔχει ἐπικρατήσει καὶ ποὺ ἀναγνωρίζει μόνον τὶς πρῶτες ἑπτὰ Οἰκουμενικὲς Συνόδους. Θὰ θέλαμε καὶ ἀπὸ τὴν θέση αὐτὴ νὰ εὐχαριστήσουμε γιὰ μία ἀκόμη φορὰ τὸν π. Γεώργιο Μεταλληνὸ γιὰ τὴν εὐγενικὴ προσφορὰ τοῦ κειμένου του καὶ γιὰ τὴν ἀνεκτίμητη προσφορὰ του στὸ χῶρο τῆς ὁμολογιακῆς θεολογίας καὶ ὄχι μόνο. Τὸν εὐχαριστοῦμε θερμὰ γιὰ τὶς τεκμηριωμένες θεολογικὲς μελέτες του, τὴν πληθώρα τῶν ἄρθρων, τῶν δημοσιευμάτων, τῶν ὁμιλιῶν καὶ τῶν εἰσηγήσεών του, γιὰ τὴν σταθερή, διακριτική, ἀγωνιστικὴ καὶ πνευματικὴ παρουσία καὶ μαρτυρία του, ποὺ ἐπὶ σειρὰ ἐτῶν συντηροῦν καὶ ἐνισχύουν τὴν ὀρθόδοξη δογματικὴ συνείδηση τοῦ λαοῦ μας. Εἶναι αὐτὰ ποὺ μᾶς στηρίζουν, μᾶς παρηγοροῦν, μᾶς ἐνδυναμώνουν καὶ μᾶς καθοδηγοῦν. Εὐχόμεθα ὁ Θεὸς νὰ τοῦ ἀνταποδίδει μὲ οὐράνια χαρίσματα τοὺς κόπους καὶ τοὺς ἀγῶνες του γιὰ τὴν διαφύλαξη τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεώς μας.

^{Ὁ Καθηγούμενος Ἀρχιμ. Ἀθανάσιος Ἀναστασίου}

---