Τρίτη 20 Αυγούστου 2013

Ψυχίατρος ή πνευματικός;τι συμβουλεύουν οι Γέροντες Πορφύριος και Παΐσιος

Ψυχίατρος ή πνευματικός;τι συμβουλεύουν οι Γέροντες Πορφύριος και Παΐσιος

iereas_eksomologisi_4887Για να θεραπευθούν τα διάφορα ψυχικά-ψυχολογικά νοσήματα, θα πρέπει να απομακρυνθούν τα πνευματικά τους αίτια, που είναι τα πάθη (με κυρίαρχο τον εγωισμό) καθώς και οι δαίμονες με τις ενέργειές τους.
«Τι θα πει άγχος, νεύρα, ψυχασθένειες;» ερωτούσε ο π. Πορφύριος.Και απαντούσε: «Εγώ πιστεύω ότι υπάρχει διάβολος σ’όλα αυτά. Δεν υποτασσόμεθα στον Χριστό με αγάπη. Μπαίνει ο διάβολος και μας ανακατεύει»[1].
Αυτά βέβαια (τα πάθη και οι δαίμονες)δεν απομακρύνονται με χάπια ούτε με ηλεκτροσόκ,αλλά με το μυστήριο της Γενικής Εξομολόγησης.Ο άνθρωπος θα πρέπει να εξομολογηθεί με ειλικρίνεια τα αμαρτήματα όλης του της ζωής, τα κύρια γεγονότα που την σημάδεψαν, καθώς και το πως εκείνος τα αντιμετώπισε,όπως δίδασκε ο θεοφώτιστος Γέροντας Πορφύριος[2].
Ο Γέροντας Παΐσιος, επίσης, «ενώ συνιστούσε στους ασθενείς να συμβουλεύονται χριστιανούς ιατρούς –«διότι τους φωτίζει ο Θεός» κατά το λόγιό του–είχε εκφράσει επανειλημμένως την απαρέσκειά του προς τα «ψυχολογικά» βιβλία,αλλά και προς αυτήν την ίδια την «ψυχολογία» και την «ψυχιατρική»,η οποία ασκείται από επιστήμονες και ιατρούς, οι οποίοι δεν πιστεύουν στην ύπαρξη της ανθρώπινης ψυχής, όπως την δέχεται η θεολογία της Ορθόδοξης Ανατολικής Εκκλησίας. Όντας ο ίδιος βαθύς γνώστης, Χάριτι Θεού, του μυστηρίου της ενοικούσης στον άνθρωπο λογικής και νοεράς ψυχής, των φυσιολογικών αλλά και των παθολογικών εκδηλώσεών της, στενοχωριόταν και υπέφερε πολύ, όταν έβλεπε τις βαριές αστοχίες και τα λάθη στην αντιμετώπιση των ασθενών αυτών, τα οποία είχαν σοβαρότατες συνέπειες για τον ασθενή και το περιβάλλον του.
Δεδομένου δε ότιοι πλείστοι ακαδημαϊκοί δάσκαλοι της ψυχιατρικής θεωρούν ότι τα «ψυχικά φαινόμενα»έχουν μόνον βιολογικό υπόβαθρο –θεώρηση,η οποία συνιστά άρνηση της ύπαρξης άυλης, νοερής και λογικής ψυχής στονάνθρωπο–ήταν πολύεπιφυλακτικόςηαρνητικός για πολλές «θεραπείες» πουεφάρμοζαν οιπροαναφερθέντες ψυχίατροι.
Ο Γέροντας Παΐσιος, συμφωνώντας με τον Γέροντα Πορφύριο θεωρούσε ότι τα αίτια των περισσοτέρων ψυχικών ασθενειών είναι πνευματικά και ότι τα «ψυχοφάρμακα» δεν θεραπεύουν,αλλά έχουν μόνον κατασταλτικό χαρακτήρα,και ότι είναι δυνατόν να χρησιμοποιούνται με φειδώ σε περιπτώσεις πασχόντων «ψυχασθενών», έως ότου καταστή εφικτή η επικοινωνία με αυτούς»[3].
Κατόπιν η συμβολή του μυστηρίου της Γενικής Εξομολόγησης είναι καθοριστική για την οριστική και ολοκληρωτική ψυχική-πνευματική θεραπεία με την Θεία Χάρη.
Είθε να παύσει ο αποπροσανατολισμός του σύγχρονου ανθρώπου, που τείνει να υποκαταστήσει τον Πνευματικό με τον ψυχολόγο η τον ψυχίατρο και ο οποίος μάταια αναζητεί την ψυχική του θεραπεία εκεί που δεν υπάρχει.
«Πάνε να ηρεμήσουν οιάνθρωποι», παρατηρεί ο Γέρων Παΐσιος, «είτε με ηρεμιστικά είτε με θεωρίες γιόγκα, και την πραγματική ηρεμία, που έρχεται,όταν ταπεινωθή ο άνθρωπος, δεν την επιδιώκουν, για ναέρθη η θεία παρηγορία μέσα τους»[4].
Η αληθινή ηρεμία έρχεται με την Θεία Χάρη, η οποία προσλαμβάνεται από τους ταπεινούς. «Η εξωτερική μόρφωση με το άγχος», επισημαίνει πάλι ο σοφός Γέροντας, «οδηγεί καθημερινώς εκατοντάδες ανθρώπων (ακόμη και μικρά παιδιά με άγχος!) στις ψυχαναλύσεις και στους ψυχιάτρους και κτίζει συνεχώς Ψυχιατρεία και μετεκπαιδεύει ψυχιάτρους,ενώ πολλοί ψυχίατροι ούτε Θεό πιστεύουν ούτε ψυχή παραδέχονται. Επομένως, πως είναι δυνατόν αυτοί οι άνθρωποι να βοηθήσουν ψυχές, αφού και οι ίδιοι είναι γεμάτοι από άγχος; Πως είναι δυνατόν ο άνθρωπος να παρηγορηθή αληθινά, αν δεν πιστέψη στον Θεό και στην αληθινή ζωή, την μετά θάνατον, την αιώνια;Όταν συλλάβη ο άνθρωπος το βαθυτερο νόημα της ζωής της αληθινής, τότε φεύγει όλο το άγχος του και έρχεται η θεία παρηγορία, και θεραπεύεται.Αν πήγαινε κανείς στο Ψυχιατρείο και διαβαζε στους ασθενείς τον Αββά Ισαάκ, θα γίνονταν καλά όσοι πιστεύουν στον Θεό, γιατί θα γνώριζαν το βαθύτερο νόημα της ζωής»[5].
Η θεραπεία υπάρχει μόνο στο αληθινό Ψυχιατρείο, την Ορθόδοξη Εκκλησία, και παρέχεται δωρεάν από τον Ιατρό των ψυχών και των σωμάτων μας, τον Κύριο Ημών Ιησού Χριστό.
Το θέμα των παθών, των αποτελεσμάτων τους, καθώς και της θεραπείας των είναι τεράστιο και φυσικά δεν μπορούμε να το εξαντλήσουμε. Ταπεινά θα τραβήξουμε κάποιες πινελιές για να βοηθηθούμε όλοι στον καθημερινό πνευματικό μας αγώνα, έχοντας μία όσο το δυνατόν πληρέστερη εικόνα για τα πάθη και τα αποτελέσματά τους, με κυρίαρχα την λύπη και την κατάθλιψη.
Ο αγώνας αφορά στον αγιασμό του «σκεύους» μας, της ψυχής και του σώματός μας.
Η ψυχική-πνευματική υγεία και σωτηρία έχει τεράστιο αντίκτυπο στο σώμα. Διότι ό,τι σχετίζεται με την ψυχή σχετίζεται και με το σώμα, το οποίο ουδόλως απαξιώνεται μέσα στην Ορθοδοξία.
 Ιερομόναχος Σάββας Αγιορείτης

[1]Γέροντος Πορφυρίου Ιερομονάχου, Ανθολόγιο Συμβουλών, Έκδοσις Η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος, Μήλεσι, έκδ.7η, 2008.
[2]Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Βίος και Λόγοι, Έκδοσις Ζ΄, Ιερά Μονή Χρυσοπηγής, Χανιά 2006, (Στο εξής: Βίος και Λόγοι Ζ΄), σελ. 370.
[3]Γέροντος Παϊσίου, Γ7. Προς Βασίλειον,Τίμιος Σταυρός 23/7/1977. Βρίσκεται στο: Ψυχολογία – Βιβλία ψυχολογίας και «ψυχολογικά» προβλήματα (Γέροντας Παΐσιος), http://hristospanagia3.blogspot.com/2010/09/blog-post_1291.html. Μαρτυρία από το βιβλίο: «ΚΕΙΜΕΝΑ-ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ Γέροντος ΠΑΪΣΙΟΥ του ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ 1924-1994», ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΑΓΙΟΤΟΚΟΣ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑ, Θεσσαλονίκη 2009, ΝΙΚΟΛΑΟΣ Α. ΖΟΥΡΝΑΤΖΟΓΛΟΥ ΕΠΙΣΜΗΝΑΓΟΣ Ε.Α.
[4]Γέροντος Παΐσιου του Αγιορείτου, Λόγοι Α΄, ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ “ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ”, ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2001 – Δεύτερο Μέρος – Κεφάλαιο 3ον «Απλοποιήστε την ζωή σας, για να φύγη το άγχος»

Δευτέρα 19 Αυγούστου 2013

Η ψυχή μετά τον θάνατο” (Ανάλυση του λόγου περί θανάτου του Αγίου Ιωάννου Μαξίμοβιτς)

Η ψυχή μετά τον θάνατο” (Ανάλυση του λόγου περί θανάτου του Αγίου Ιωάννου Μαξίμοβιτς)

Φωτό:deveghepatriei.wordpress.com -
Φωτό:deveghepatriei.wordpress.com -

Από το βιβλίο του π. Σεραφείμ Ρόουζ

Οι πρώτες δύο ημέρες μετά το θάνατο
Για διάστημα δύο ημερών η ψυχή απολαύει σχετικής ελευθερίας και έχει δυνατότητα να επισκεφθεί τόπους που της ήτα προσφιλείς στο παρελθόν, αλλά την Τρίτη ημέρα μετακινείται σε άλλες σφαίρες.
Εδώ ο Αρχιεπίσκοπος Ιωάννης απλώς επαναλαμβάνει τη διδασκαλία που η Εκκλησία ήδη γνωρίζει από τον 4ο αιώνα, όταν ο άγγελος που συνόδευσε τον Αγ. Μακάριο Αλεξανδρείας στην έρημο, του είπε, θέλοντας να ερμηνεύσει την επιμνημόσυνη δέηση της Εκκλησίας για τους νεκρούς την Τρίτη ημέρα μετά θάνατο: «Όταν γίνεται η προσφορά της αναίμακτης θυσίας (μνημόσυνο στη θεία λειτουργία) στην Εκκλησία την τρίτη ημέρα, η ψυχή του κεκοιμημένου δέχεται από τον φύλακα άγγελο της ανακούφιση για τη λύπη που αισθάνεται λόγω του χωρισμού της από το σώμα… Στο διάστημα των δύο πρώτων ημερών επιτρέπεται στην ψυχή να περιπλανηθεί στον κόσμο, οπουδήποτε εκείνη επιθυμεί, με τη συντροφιά των αγγέλων που τη συνοδεύουν. Ως εκ τούτου η ψυχή, επειδή αγαπά το σώμα, μερικές φορές περιφέρεται στο οίκημα στο οποίο το σώμα της είχε σαβανωθεί, περνώντας έτσι δύο ημέρες όπως ένα πουλί που γυρεύει τη φωλιά του. Αλλά η ενάρετη ψυχή πλανιέται σε εκείνα τα μέρη στα οποία συνήθιζε να πράττει αγαθά έργα. Την τρίτη ημέρα, Εκείνος ο Οποίος ανέστη ο Ίδιος την τρίτη ημέρα από τους νεκρούς καλεί την ψυχή του Χριστιανού να μιμηθεί τη δική Του ανάσταση, να ανέλθει στους Ουρανούς όπου θα λατρεύει το Θεό όλων.»
Στην Ορθόδοξη νεκρώσιμη ακολουθία, ο Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός περιγράφει παραστατικά την κατάσταση της ψυχής η οποία, έχοντας μεν αφήσει το σώμα αλλά παραμένοντας στη γη, είναι ανίκανη να επικοινωνήσει με τους αγαπημένους της τους οποίους βλέπει: «Οίμοι, οίον αγώνα έχει η ψυχή χωριζόμενη εκ του σώματος! Οίμοι, πόσα δακρύει τότε, και ουχ υπάρχει ο ελεών αυτήν! Προς τους αγγέλους τα όμματα ρέπουσα, άπρακτα καθικετεύει προς τους ανθρώπους τας χείρας εκτείνουσα, ουκ έχει τον βοηθούντα. Διό, αγαπητοί μου αδελφοί, εννοήσαντες ημών το βραχύ της ζωής, τω μεταστάντι την ανάπαυσιν, παρά Χριστού αιτησώμεθα, και ταις ψυχαίς ημών το μέγα έλεος».
Σε γράμμα του προς τον αδελφό μιας αποθνήσκουσας γυναίκας, ο Όσιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος γράφει: «Η αδελφή σου δεν θα πεθάνει. Το σώμα του ανθρώπου πεθαίνει, αλλά η προσωπικότητά του συνεχίζει να ζει. Απλώς μεταφέρεται σε μια άλλη τάξη ζωής… Δεν είναι εκείνη που θα βάλουν στον τάφο. Εκείνη βρίσκεται σε έναν άλλο τόπο όπου θα είναι  θα είναι ακριβώς το ίδιο ζωντανή όσο και τώρα. Τις πρώτες ώρες και ημέρες θα βρίσκεται γύρω σου. Μόνο που δεν θα λέει τίποτα και εσύ δεν θα μπορείς να την δεις. Θα είναι όμως ακριβώς εδώ. Να το έχεις αυτό στο νου σου. Εμείς που μένουμε πίσω θρηνούμε για τους κεκοιμημένους, όμως για εκείνους τα πράγματα είναι αμέσως πιο εύκολα. Είναι πιο ευτυχισμένοι στη νέα κατάσταση. Όσοι έχουν πεθάνει και κατόπιν επαναφέρθηκαν στο σώμα διαπίστωσαν ότι το σώμα ήταν μια πολύ στενάχωρη κατοικία. Και η αδελφή σου θα αισθάνεται έτσι. Είναι πολύ καλύτερα εκεί, και εμείς νοιώθουμε οδύνη σαν να της έχει συμβεί κάτι απίστευτα κακό! Θα μας κοιτάζει και σίγουρα θα μένει κατάπληκτη με την αντίδρασή μας».
Θα πρέπει να έχουμε υπόψη ότι η ανωτέρω περιγραφή των πρώτων δύο ημερών του θανάτου αποτελεί γενικό κανόνα, ο οποίος κατά κανένα τρόπο δεν ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις. Πράγματι τα περισσότερα παραδείγματα από την Ορθόδοξη γραμματεία, δεν συνάδουν με αυτόν τον κανόνα, και ο λόγος είναι φανερός: οι άγιοι, μην έχοντας καμιά απολύτως προσκόλληση στα εγκόσμια και ζώντας σε διαρκή προσδοκία της αναχώρησής τους για την άλλη ζωή, δεν ελκύονται καν από τους τόπους όπου έπρατταν τα αγαθά τους έργα αλλά ξεκινούν αμέσως την άνοδο τους στους Ουρανούς. Άλλοι, ξεκινούν την άνοδο τους πριν το τέλος των δύο ημερών για κάποιον ειδικό λόγο που μόνον η Θεία Πρόνοια γνωρίζει. Από την άλλη οι σύγχρονες «μεταθανάτιες» εμπειρίες, ατελείς καθώς είναι, ανήκουν όλες στον εξής κανόνα: η «εξωσωματική» κατάσταση αποτελεί μόνο το ξεκίνημα της αρχικής περιόδου ασώματης «περιπλάνησης» της ψυχής στους τόπους των επιγείων δεσμών της. Όμως κανείς από αυτούς τους ανθρώπους δεν έχει παραμείνει νεκρός για αρκετό χρονικό διάστημα, έστω μέχρι να συναντήσει τους αγγέλους που πρόκειται να τον συνοδεύσουν.
Μερικοί επικριτές της Ορθόδοξης διδασκαλίας για την μετά θάνατον ζωή, θεωρούν ότι τέτοιες αποκλίσεις από το γενικό κανόνα για την μεταθανάτια εμπειρία αποδεικνύουν την ύπαρξη «αντιφάσεων» στην Ορθόδοξη διδασκαλία. Αυτοί οι επικριτές όμως είναι απλώς και μόνο προσκολλημένοι στις «κατά γράμμα» ερμηνείες. Η περιγραφή των πρώτων δύο ημερών, καθώς και των επομένων, σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί κάποια μορφή δόγματος. Είναι απλώς ένα «μοντέλο», το οποίο μάλιστα εκφράζει την πιο συνηθισμένη χρονική σειρά των εμπειριών της ψυχής μετά τον θάνατο. Οι πολλές περιπτώσεις, τόσο στην Ορθόδοξη γραμματεία όσο και στις αναφορές σύγχρονων σχετικών εμπειριών, όπου οι νεκροί έχουν στιγμιαία εμφανιστεί στους ζωντανούς μέσα στην πρώτη ή τις δύο πρώτες ημέρες μετά το θάνατο, μερικές φορές σε όνειρα, είναι παραδείγματα που επαληθεύουν το ότι όντος η ψυχή συνήθως παραμένει κοντά στη γη για κάποια σύντομη χρονική περίοδο. Κατά την τρίτη ημέρα, και συχνά πιο πριν, η περίοδος αυτή φθάνει στο τέλος της.
Τα τελώνια
Την ώρα αυτή (την τρίτη ημέρα), η ψυχή διέρχεται από λεγεώνες πονηρών πνευμάτων που παρεμποδίζουν την πορεία της και την κατηγορούν για διάφορες αμαρτίες, στις οποίες αυτά τα ίδια την είχαν παρασύρει. Σύμφωνα με διάφορες θεϊκές αποκαλύψεις υπάρχουν είκοσι τέτοια εμπόδια, τα επονομαζόμενα «τελώνια», σε καθένα από τα οποία περνά από δοκιμασία κάθε μορφή αμαρτίας. Η ψυχή αφού περάσει από ένα τελώνιο, συναντά το επόμενο, και μόνον αφού έχει διέλθει επιτυχώς από όλα τα τελώνια μπορεί αν συνεχίσει την πορεία της χωρίς να απορριφθεί βιαίως στη γέεννα. Το πόσο φοβεροί είναι αυτοί οι δαίμονες και τα τελώνια τους φένεται στο γεγονός ότι η ίδια η Παναγία, όταν πληροφορήθηκε από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ τον επικείμενο θάνατο Της, ικέτευσε τον Υιό Της να διασώσει την ψυχή Της από αυτούς τους δαίμονες και απαντώντας στην προσευχή Της, ο ίδιος ο Κύριος Ιησούς Χριστός εμφανίστηκε από τους Ουρανούς για να παραλάβει την ψυχή της Πάναγνου Μητρός Του και να την οδηγήσει στους Ουρανούς. Φοβερή είναι πράγματι, η τρίτη ημέρα για την ψυχή του απελθόντος, και για το λόγο αυτό η ψυχή έχει ιδιαίτερη ανάγκη τότε από προσευχές για την σωτηρία της.
Σύντομα, μετά τον θάνατο, η ψυχή πράγματι βιώνει μια κρίση, τη Μερική Κρίση, ως τελική συγκεφαλαίωση του «αοράτου πολέμου» που έχει διεξαγάγει ή που απέτυχε να διεξαγάγει, στην επίγεια ζωή κατά τω πεπτωκότων πνευμάτων. Συνεχίζοντας την επιστολή του προς τον αδελφό της αποθνήσκουσας γυναίκας, ο Όσιος Θεοφάνης ο έγκλειστος γράφει: «Λίγο μετά το θάνατο, η ψυχή αρχίζει έναν αγώνα για να καταφέρει να διέλθει από τα τελώνια. Στον αγώνα της η αδελφή σου χρειάζεται βοήθεια! Θα πρέπει να στρέψεις όλη σου την προσοχή και όλη σου την αγάπη γι’ αυτήν στο πως θα την βοηθήσεις. Πιστεύω πως η μεγαλύτερη έμπρακτη απόδειξη της αγάπης σου θα είναι να αφήσεις την φροντίδα του νεκρού της σώματος στους άλλους, να αποχωρήσεις και, μένοντας μόνος σου οπουδήποτε μπορείς, να βυθιστείς σε προσευχή για την ψυχή της, για τη νέα κατάσταση στην οποία βρίσκεται και για τις καινούριες, απροσδόκητες ανάγκες της. Συνέχισε την ακατάπαυστη ικεσία σου στον Θεό για έξι εβδομάδες και περισσότερο. Όταν πέθανε η Οσία Θεοδώρα, το σακούλι από το οποίο πήραν χρυσό οι άγγελοι για να τη γλιτώσουν από τα τελώνια ήταν οι προσευχές του πνευματικού της πατέρα. Έτσι θα γίνει και με τις δικές σου προσευχές. Μην παραλείψεις να κάνεις όσα σου είπα. Αυτό είναι η πραγματική αγάπη.»
Το «σακούλι» από το οποίο πήραν «χρυσό» οι άγγελοι και «εξόφλησαν τα χρέη» της Οσίας Θεοδώρας στα τελώνια έχει συχνά παρανοηθεί από κάποιους επικριτές της Ορθόδοξης διδασκαλίας. Μερικές φορές συγκρίνεται με τη λατινική έννοια του «πλεονάσματος χάριτος» των αγίων.  Στην περίπτωση αυτή, τέτοιοι επικριτές ερμηνεύουν κατά γράμμα τα Ορθόδοξα κείμενα. Σε τίποτε άλλο δεν αναφέρεται το παραπάνω απόσπασμα παρά στις προσευχές της Εκκλησίας για τους αναπαυθέντες και ειδικότερα στις προσευχές ενός αγίου ανθρώπου και πνευματικού πατέρα. Είναι σχεδόν περιττό να πούμε ότι όλες αυτές οι περιγραφές έχουν μεταφυσική έννοια. Η Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρεί τη διδασκαλία περί τελωνίων τόσο σημαντική, ώστε έχει συμπεριλάβει σχετικές αναφορές σε πολλές από τις ακολουθίες της, μερικές εκ των οποίων αναφέρονται στο κεφάλαιο περί τελωνίων. Ειδικότερα, η Εκκλησία θεωρεί ιδιαιτέρως απαραίτητο να συνοδεύει με αυτήν τη διδασκαλία κάθε τέκνο της που αποθνήσκει. Στον «Κανόνα για την Αναχώρηση της Ψυχής», που διαβάζεται από τον ιερέα στο νεκρικό κρεβάτι κάθε πιστού, υπάρχουν τα παρακάτω τροπάρια:
«Καθώς φεύγω από τη γη, αξίωσέ με να διέλθω ανεμπόδιστα από τον άρχοντα του αέρα, το διώκτη και βασανιστή, εκείνον που ως άδικος ανακριτής στέκεται πάνω στους φοβερούς δρόμους». (4η Ωδή)
«Ω Πανένδοξε Θεοτόκε, οδήγησέ με εις τους Ουρανούς, στα ιερά και πολύτιμα χέρια των αγίων αγγέλων ώστε, προστατευμένος μέσα στα φτερά τους, να μην αντικρύσω τη ρυπαρή, αποκρουστική και σκοτεινή μορφή των δαιμόνων». (6η Ωδή)
«Ω Αγία Θεοτόκε, Εσύ η Οποία γέννησες τον Παντοδύναμο Κύριο, απομάκρυνε από εμένα τον άρχοντα των φοβερών τελωνίων, τον κυβερνήτη του κόσμου, όταν φθάσει η στιγμή του θανάτου μου, ώστε να Σε δοξολογώ αιωνίως». (8η Ωδή)
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, τα λόγια της Εκκλησίας προετοιμάζουν τον αποθνήσκοντα Ορθόδοξο Χριστιανό για τις δοκιμασίες που θα συναντήσει μπροστά του.
Οι σαράντα ημέρες
Κατόπιν, έχοντας επιτυχώς διέλθει από τα τελώνια και υποκλιθεί βαθιά ενώπιον του Θεού, η ψυχή για διάστημα τριάντα επτά επιπλέον ημερών επισκέπτεται τις ουράνιες κατοικίες και τις αβύσσους της κολάσεως, μη γνωρίζοντας ακόμα που θα παραμείνει, και μόνον την τεσσαρακοστή ημέρα καθορίζεται η θέση στην οποία θα βρίσκεται μέχρι την ανάσταση των νεκρών.
Σίγουρα δεν είναι παράξενο ότι η ψυχή, έχοντας διέλθει από τα τελώνια και παύσει μια για πάντα κάθε σχέση με τα επίγεια, εισάγεται στον αληθινά άλλο κόσμο, σε ένα τμήμα του οποίου θα παραμείνει αιωνίως. Σύμφωνα με την αποκάλυψη του Αγγέλου στον Αγ. Μακάριο Αλεξανδρείας, η ειδική επιμνημόσυνη δέηση υπέρ των απελθόντων την ένατη ημέρα μετά τον θάνατο (πέραν του γενικού συμβολισμού των εννέα αγγελικών ταγμάτων) πραγματοποιείται επειδή μέχρι τότε παρουσιάζονται στην ψυχή τα θαυμάσια του Παραδείσου, και μόνον κατόπιν αυτού, για το υπόλοιπο των σαράντα ημερών, της παρουσιάζονται τα μαρτύρια και τα φρικτά της κολάσεως, πριν τοποθετηθεί την τεσσαρακοστή ημέρα στη θέση στην οποία θα αναμένει την ανάσταση των νεκρών και την Τελική Κρίση. Θα πρέπει και πάλι να τονίσουμε ότι οι αναφερόμενοι αριθμοί αποτελούν γενικό κανόνα ή «μοντέλο» της μεταθανάτιας πραγματικότητας, και αναμφισβήτητα δεν ολοκληρώνουν όλες οι ψυχές των απελθόντων την πορεία τους ακριβώς σύμφωνα με τον «κανόνα». Γνωρίζουμε σαφώς ότι η Οσία Θεοδώρα, στην πραγματικότητα, ολοκλήρωσε το «γύρο της κολάσεως» ακριβώς την τεσσαρακοστή ημέρα, σύμφωνα με τη γήινη μέτρηση του χρόνου.
Η κατάσταση των ψυχών μέχρι την Τελική Κρίση
Μερικές ψυχές βρίσκονται (μετά τις σαράντα ημέρες) σε μια κατάσταση πρόγευσης της αιώνιας αγαλλίασης και μακαριότητας, ενώ άλλες σε μια κατάσταση τρόμου εξαιτίας των αιωνίων μαρτυρίων τα οποία θα υποστούν πλήρως μετά την Τελική Κρίση. Μέχρι τότε εξακολουθεί να υπάρχει δυνατότητα αλλαγής της κατάστασής τους, ιδιαιτέρως μέσω της υπέρ αυτών προσφοράς της Αναίμακτης Θυσίας (μνημόσυνο στη Θεία Λειτουργία), και παρομοίως μέσω άλλων προσευχών.
Τα οφέλη της προσευχής, τόσο της κοινής όσο και της ατομικής για τις ψυχές που βρίσκονται στην κόλαση, έχουν περιγραφεί σε πολλούς βίους Αγίων και ασκητών καθώς και σε Πατερικά κείμενα. Στο βίο της μάρτυρος του 3ου αιώνα Περπετούας, για παράδειγμα, διαβάζουμε ότι η κατάσταση της ψυχής του αδελφού της Δημοκράτη της αποκαλύφθηκα με την εικόνα μιας στέρνας γεμάτης νερό, η οποία ήταν όμως τόσο ψηλά που δεν μπορούσε να τη φτάσει από τον ρυπαρό, καυτό τόπο όπου ήταν περιορισμένος. Χάρη στην ολόθερμη προσευχή της Περπετούας επί μία ολόκληρη ημέρα και νύχτα ο Δημοκράτης έφτασε τη στέρνα και τον είδε να βρίσκεται σε έναν φωτεινό τόπο. Από αυτό η Περπετούα κατάλαβε ότι ο αδελφός της είχε απελευθερωθεί από τα δεινά της κολάσεως.
Στο βίο μιας ασκήτριας που πέθανε μόλις τον 20ο αιώνα αναφέρεται μια παρόμοια περίπτωση. Πρόκειται για τη Οσία Αθανασία (Αναστασία Λογκάτσεβα), πνευματική θυγατέρα του Οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ. Όπως διαβάζουμε στο βίο της: «Η Αναστασία είχε έναν αδελφό που τον έλεγαν Παύλο. Ο Παύλος κάποτε ήταν μεθυσμένος και κρεμάστηκε. Κι η Αναστασία αποφάσισε να προσευχηθεί πολύ για τον αδελφό της. Μετά το θάνατο του, η Αναστασία πήγε στο μοναστήρι Ντιβέγιεβο, του Οσίου Σεραφείμ, για να μάθει τι ακριβώς έπρεπε να κάνει, ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση του αδελφού της, ο οποίος έδωσε τέλος στη ζωή του με τρόπο δυσσεβή και ατιμωτικό… Ήθελε να συναντήσει την Πελαγία Ιβάνοβνα και να ζητήσει τη συμβουλή της… Η Αναστασία επισκέφθηκε την Πελαγία. Εκείνη της είπε να κλειστεί στο κελί της σαράντα μέρες, να προσευχηθεί και να νηστέψει για τον αδελφό της και κάθε μέρα να λέει εκατόν πενήντα φορές: «Υπεραγία Θεοτόκε, ανάπαυσον τον δούλον σου.»
Όταν συμπληρώθηκαν οι σαράντα ημέρες, η Αναστασία είδε ένα όραμα. Βρέθηκε μπροστά σε μία άβυσσο. Στο βάθος της ήταν ένας βράχος από αίμα. Πάνω στο βράχο κείτονταν δύο άνδρες με σιδερένιες αλυσίδες στο λαιμό τους. Ο ένας ήταν ο αδελφός της.
Η Αναστασία διηγήθηκε το όραμα στην Πελαγία και κείνη της είπε να συνεχίσει την νηστεία και την προσευχή.
Τελείωσαν κι άλλες σαράντα ημέρες με νηστεία και προσευχή κι η Αναστασία είδε το ίδιο όραμα. Η ίδια άβυσσος κι ο βράχος πάνω στον οποίο βρίσκονταν οι δύο άνδρες με αλυσίδες στο λαιμό τους. Αυτή τη φορά όμως ο αδελφός της ήταν όρθιος. Περπατούσε πάνω στο βράχο, έπεφτε και ξανασηκωνόταν. Οι αλυσίδες ήταν ακόμα στο λαιμό του.
Η Πελαγία Ιβάνοβνα, στην οποία κατέφυγε και πάλι η Αναστασία, της είπε να επαναλάβει την ίδια άσκηση για Τρίτη φορά.
Όταν τελείωσε και το τρίτο σαρανταήμερο της νηστείας και της προσευχής, η Αναστασία ξαναείδε το ίδιο όραμα. Η ίδια άβυσσος, ο ίδιος βράχος. Τώρα όμως πάνω στο βράχο ήταν μόνο ένας άνδρας, αγνωστός της. Ο αδελφός της είχε απελευθερωθεί από τα δεσμά. Δε φαίνονταν πουθενά. Ο άγνωστος άνδρας ακούστηκε να λέει: «Είσαι τυχερός εσύ. Έχεις πολύ ισχυρούς μεσίτες στη γη.»
Η Αναστασία ανέφερε στην Πελαγία Ιβάνοβνα το τρίτο όραμά της και εκείνη της απάντησε:
«Ο αδελφός σου λυτρώθηκε από τα βάσανα. Δεν μπήκε όμως στη μακαριότητα του Παραδείσου.»
Πολλά παρόμοια περιστατικά αναφέρονται σε βίους Ορθοδόξων Αγίων και ασκητών. Σε περίπτωση που κάποιος έχει την τάση να ερμηνεύει κατά γράμμα τέτοια οράματα, ίσως θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι βεβαίως οι εικόνες με τις οποίες εμφανίζονται τέτοια οράματα, συνήθως σε όνειρα, δεν «φωτογραφίζουν» κατ’ ανάγκη τον τρόπο ύπαρξης της ψυχής μετά τον θάνατο. Πρόκειται περισσότερο για εικόνες οι οποίες μεταβιβάζουν την πνευματική αλήθεια της βελτιώσεως της καταστάσεως της ψυχής στον άλλο κόσμο χάρη στις προσευχές εκείνων που παραμένουν στον κόσμο τούτο.
 Πηγή: periodikoendon.blogspot.gr 

Σάββατο 17 Αυγούστου 2013

Γέρων Ιωσήφ Βατοπαιδινός για τα επερχόμενα


Η οικονομική κρίση ως αποτέλεσμα του εσκοτισμένου.1, π. Κων. Στρατηγόπου...


«Μεμέρισται ὁ Χριστός;»

«Μεμέρισται ὁ Χριστός;»

Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα Κυριακῆς Η' Ματθαίου
(Α' Κορ. α΄ 10-17)
Γράφει ὁ πατὴρ Ἰωὴλ Κωνστάνταρος
Μὲ πόνο στὴν καρδιὰ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀπευθύνεται στὴν Ἐκκλησία τῆς Κορίνθου. Στὴν Ἐκκλησία ποὺ ὑπῆρξε καρπὸς τῶν μεγάλων του ἀγώνων καὶ στοὺς κόλπους της περιελάμβανε πλήθη πιστῶν ποὺ ὁλοένα καὶ περισσότερο αὐξάνονταν.
Ὅμως, ἕνας μεγάλος πειρασμὸς ἔφερε κραδασμοὺς στὴ συνοχὴ τοῦ Σώματος καὶ οἱ ἕως τώρα ἀγαπημένοι καὶ μονοιασμένοι πιστοί, ἄρχισαν νὰ χωρίζονται σὲ ὁμάδες καὶ παρατάξεις.
Αὐτὸς δὲ εἶναι ὁ λόγος ποὺ ὁ Ἀπόστολος ἀπευθύνεται μὲ μία θερμὴ παράκληση στοὺς πιστούς τς Κορίνθου, καὶ τοὺς ἀποκαλύπτει τὸν πόνο καὶ τὴν ἀγωνία του.
Ἂς παρακολουθήσουμε τὴν σκέψη του, διότι ὅσα ἀναφέρει δὲν ἰσχύουν γιὰ τὴν ἐποχὴ μόνο ποὺ ἐγράφησαν, ἀλλὰ γιὰ τὴν κάθε ἐποχὴ καὶ ἰδίως τὴν δική μας ποὺ φαίνεται πὼς ἡ Ἐκκλησία μας ταλανίζεται ἀπὸ παρόμοιους κινδύνους καὶ ἐσωτερικούς, πλὴν τῶν ἄλλων, πειρασμούς.
Τοὺς παρακαλεῖ, ὅπως μελετοῦμε, στὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, νὰ ὁμολογοῦν ὅλοι τὴν ἴδια πίστη καὶ νὰ μὴν ἔχουν μεταξύ τους σχίσματα. Νὰ εἶναι ὅλοι ἐναρμονισμένοι στὰ ἴδια φρονήματα καὶ στὴν ἴδια γνώμη.
Νὰ σταθοῦμε ὅμως γιὰ λίγο στὸ σημεῖο αὐτό, διότι ἐνδεχομένως νὰ ρωτήσει κανείς. Καλά, εἶναι δυνατὸν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι καὶ ὅλοι οἱ πιστοὶ νὰ ἔχουν τὴν ἴδια γνώμη καὶ τὶς ἴδιες ἀντιλήψεις σὲ ὅλα τὰ θέματα;
Φυσικὰ καὶ δὲν εἶναι δυνατὸν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι νὰ ἐμφοροῦνται ἀπὸ τὶς ἴδιες ἀντιλήψεις καὶ νὰ διέπονται ἀπὸ τὴν ἴδια νοοτροπία.
Ὁ κάθε ἄνθρωπος ἀποτελεῖ ἰδιαίτερη προσωπικότητα μὲ τὴν δική του ἰδιοσυγκρασία καὶ τὰ δικά του χαρίσματα. Καὶ κυρίως ὁ κάθε ἄνθρωπος εἶναι ἐλεύθερη προσωπικότητα, διότι ἔτσι μᾶς ἔχει δημιουργήσει ὁ Θεός.
Ὅμως, ὅταν ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν κάνει λόγο καὶ παρακαλεῖ ὅλοι οἱ πιστοὶ νὰ εἶναι...
ἐναρμονισμένοι στὰ ἴδια φρονήματα καὶ στὴν ἴδια γνώμη, ἐννοεῖ ὄχι τὰ δευτερευούσης σημασίας θέματα, ἀλλὰ τὰ πρῶτα. Τὰ κύρια καὶ βασικὰ ποὺ δὲν εἶναι ἄλλα ἀπὸ τὰ δογματικὰ καὶ ἰδίως τὸ παμμέγιστο ἐκκλησιολογικὸ θέμα, τὸ ὁποῖο ἀναφέρεται στὴν ἀρραγῆ ἑνότητα τοῦ ὅλου ἐκκλησιαστικοῦ σώματος. Στὴν ἑνότητα αὐτὴ ἡ ὁποία διασφαλίζεται τόσο ἀπὸ τὴν γνώση τῆς ἀλήθειας, ὅσο καὶ ἀπὸ τὴν ἐφαρμογή της στὴν καθημερινότητα ποὺ ἔρχεται ὡς βιωματικὸ ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς ἀποκαλυπτικῆς - ἀποστολικῆς ἀλήθειας.
Οἱ ἐξηγήσεις ποὺ παρέχει στὴ συνέχεια μὲ τὴν ἀποστολική του γραφίδα, ὁ ἱδρυτὴς τῆς κατὰ Κόρινθον ἐκκλησίας, πληροφοροῦν ἀνὰ τοὺς αἰῶνες τοὺς πιστούς, γιὰ τὸ τί ἀκριβῶς εἶχε συμβεῖ.
Οἱ οἰκιακοί το οἴκου τῆς Χλόης τοῦ ἔδωσαν τὶς ἀνησυχητικὲς πληροφορίες ὅτι ὁ ἕνας ἔλεγε πὼς εἶναι ὀπαδὸς τοῦ Παύλου, ὁ ἄλλος τοῦ Ἀπολλώ, ἕτερος τοῦ Κηφᾶ (δηλ. τοῦ Πέτρου) καὶ ἄλλος ἔλεγε πὼς εἶναι τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ἀφοῦ ἔτσι κατέληξαν τὰ πράγματα, ὁ Ἀπόστολος τοὺς θέτει ἕνα συγκλονιστικὸ ἐρώτημα ποὺ ταράζει συθέμελα καὶ ἀφανίζει ὅλα τὰ σχέδια ποὺ εἶχε ἀρχίσει νὰ ἐφαρμόζει ὁ ἐχθρὸς γιὰ τὴ διάσπαση τῆς Ἐκκλησίας.
«Μεμέρισται ὁ Χριστός;».
Ε, λοιπόν, τί πάθατε Κορίνθιοι; Ἔχει κομματιαστεῖ ὁ Χριστός;
Καὶ ἀφοῦ τοὺς συντάραξε μὲ τὸ φρικτό του τὸ ἐρώτημα, στὴ συνέχεια τοὺς γκρεμίζει τὶς πλάνες μὲ ἄλλα καταλυτικὰ καὶ τετραγωνικὰ ἐρωτήματα. «Μήπως ὁ Παῦλος σταυρώθηκε γιὰ σας; Ἢ μήπως βαπτισθήκατε στὸ ὄνομα τοῦ Παύλου;». Ὄχι ἀσφαλῶς! Τότε λοιπὸν γιατί ἐπιμένετε καὶ τονίζετε ὅτι εἶστε εἴτε τοῦ Παύλου, εἴτε ὁποιουδήποτε ἄλλου ἀνθρώπου;
Πράγματι, ἐρωτήματα ποὺ ἐν τῷ ἅμα, κονιορτοποιοῦν κάθε ὑποκειμενισμὸ καὶ κάθε πλάνη ποὺ εἶναι δυνατὸν νὰ ἔχει ἐμφιλοχωρήσει στὸ μυστικὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ.
Καὶ μετὰ τὸ δυναμικὸ ξεκαθάρισμα ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι τοῦ Χριστοῦ καὶ κανενὸς ἀνθρώπου, ἔρχεται καὶ τοὺς ἀποκαλύπτει στοιχεῖα τῆς Ἀποστολικῆς του δράσεως τὰ ὁποία ἔχουν νὰ κάνουν ἄμεσα μὲ τὸ θέμα ποὺ -ὡς μὴ ὄφειλε- ἔχει ἀνακύψει.
Τοὺς βεβαιώνει ὅτι ἀπέφυγε ἀκόμη καὶ τὸ μυστήριο τοῦ βαπτίσματος νὰ τελέσει ὁ ἴδιος προσωπικά, ἀκριβῶς γιὰ τὸν λόγο αὐτό. Γιὰ νὰ μὴν ἰσχυριστοῦν κάποιοι, λόγω πνευματικῆς ἀνωριμότητας, ὅτι ἀφοῦ τοὺς βάπτισε ὁ Παῦλος, ἄρα ἀνήκουν ἀποκλειστικὰ σὲ αὐτόν. Δὲν εἶχε λοιπὸν τελέσει τὸ μυστήριο τοῦ βαπτίσματος ὁ Ἀπόστολος, παρὰ στοὺς Κρίσπο καὶ Γάϊο καὶ στὴν οἰκογένεια τοῦ Στεφανά.
Ἀλλά, ὁ κύριος λόγος γιὰ τὸν ὁποῖο ὁ Ἀπόστολος δὲν τελοῦσε ὁ ἴδιος τὸ βάπτισμα, εἶναι διότι ὁ Χριστὸς δὲν τὸν ἀπέστειλε στὴν οἰκουμένη ὡς Ἀπόστολό Του γιὰ νὰ βαπτίζει, ἀλλὰ γιὰ νὰ κηρύττει τὸ Εὐαγγέλιο. Νὰ κηρύσσεται ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ὄχι μὲ ἐντυπωσιακὰ λόγια καὶ μὲ ἀνθρώπινες φιλοσοφικὲς σκέψεις, οὔτε μὲ ἐπιχειρήματα ἀπὸ τὴ σοφία τοῦ κόσμου, ἀλλὰ ἁπλὰ καὶ ταπεινά. Αὐθεντικὰ καὶ ἀκέραια, ἀκριβῶς γιὰ νὰ μὴ χάσει τὴ δύναμή του τὸ κήρυγμα περὶ τοῦ Σταυροῦ τὸ ὁποῖο συμπυκνώνει ὁλόκληρη τὴν ἀποκάλυψη, καὶ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ στοὺς ἀνθρώπους.
Κάτι δηλ. ποῦ οὐδέποτε θὰ πρέπει νὰ διαφεύγει ἀπὸ τὸν νοῦ ὅσων ἔχουν ταχθεῖ στὸ «κηρύσσειν τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ». Καὶ τοῦτο, διότι ὀ Ευαγγελικὸς λόγος δὲν ἔχει ἀνάγκη τὰ ἀνθρώπινα στηρίγματα καὶ μάλιστα τὴν «σοφία τοῦ κόσμου». Γι' αὐτὸ καὶ στὸ ἑπόμενο κεφάλαιο ἀναφέρει ἐπι λέξη τὰ ἑξῆς: «Σοφίαν δὲ λαλοῦμεν ἐν τοῖς τελείοις, σοφίαν δὲ οὐ τοῦ αἰῶνος τούτου, οὐδὲ τῶν ἀρχόντων τοῦ αἰῶνος τούτου τῶν καταργουμένων. Ἀλλὰ λαλοῦμεν σοφίαν Θεοῦ ἐν μυστηρίω, τὴν ἀποκεκρυμμένην, ἢν προώρισεν ὁ Θεὸς πρὸ τῶν αἰώνων εἰς δόξαν ἠμῶν» (Α' Κορ. β' 6-7).

Χωρὶς ἀμφιβολία, φίλοι μου, τὰ λόγια του Ἀποστόλου συγκίνησαν τοὺς πιστούς της Κορίνθου, μὰ καὶ συγκινοῦν βαθύτατα τὴν κάθε γενιὰ τῶν πιστῶν ποὺ ἐὰν δὲν προσέξει, κινδυνεύει ἀπὸ τοὺς ἴδιους λόγους νὰ πάθει τὰ ἴδια ἀλλὰ καὶ χειρότερα.
Βεβαίως, ὅπως ὅλες τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, ὁ ἄνθρωπος ἔχει τὴν «τραγικὴ» δυνατότητα νὰ τὶς καταπατᾶ μὲ ὀλέθρια τὰ ἀποτελέσματα, ἔτσι καὶ τὰ θεόπνευστα αὐτὰ Ἀποστολικὰ λόγια, κατὰ καιροὺς βρίσκονται ἄνθρωποι ποὺ τὰ περιφρονοῦν, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ νὰ μὴν λείπουν ποτὲ οἱ αἱρέσεις, τὰ σχίσματα καὶ οἱ φατρίες ποὺ ταράσσουν καὶ σχίζουν τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ.
Καί, ναὶ μὲν ὁ πρῶτος αἴτιος τῶν καταστάσεων αὐτῶν εἶναι ὁ ἐχθρός το Θεοῦ καὶ τῶν ἀνθρώπων «ὁ ὄφις ὁ μέγας ὁ ἀρχαῖος, ὁ καλούμενος Διάβολος καὶ ὁ Σατανᾶς, ὁ πλανῶν τὴν οἰκουμένην ὅλην» (Ἀποκ. Ἰβ' 9).
Ὅμως, ἐὰν δὲν τὸ ἐπιτρέψει ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος, μὲ τὴν προαίρεσή του, ὁ ἐχθρὸς δὲν μπορεῖ ἐπὶ τῆς οὐσίας νὰ κάνει τίποτε ἀπολύτως, παρὰ μόνο νὰ πειράζει.
Ἑπομένως, φέρει τεραστία τὴν εὐθύνη καὶ ὁ ἴδιος ὁ ἄνθρωπος ὅταν δέχεται τὶς εἰσηγήσεις τοῦ διαβόλου καὶ ἐν προκειμένω δημιουργοῦνται διαιρέσεις καὶ σχίσματα, ποὺ ἐν πολλοῖς, ὅπως μᾶς διδάσκει ἡ ἐκκλησιαστική μας ἱστορία, καταλήγουν τελικῶς σὲ αἱρέσεις καὶ σὲ ἀπώλειες ψυχῶν.

Ἀλλ' ἂς ἐπιμείνουμε γιὰ λίγο ἀκόμα στὸ κεντρικὸ αὐτὸ σημεῖο ποὺ ἀπασχολεῖ καὶ τὸν Ἀπόστολο, διότι ἡ ἐπίγνωση τῆς ἀσθενείας, ὁδηγεῖ καὶ στὴν θεραπεία, κατὰ τὸ ἀπολύτως σωστὸ ἰατρικὸ θέσφατο.
Φέρουμε λοιπὸν καὶ στὸ θέμα αὐτὸ τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἑνότητας, ὅλοι μας, τὴν εὐθύνη. Δὲν ἁπαλάσσεται κανένας ἀπὸ τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Βεβαίως, θὰ πρέπει νὰ ὁμολογηθεῖ ὅτι κατὰ πρῶτο λόγο τὴν εὐθύνη τὴν φέρουν οἱ ταγοί, οἱ ποιμένες καὶ διδάσκαλοι τοῦ Σώματος, καὶ κατὰ δεύτερο λόγο τὴν εὐθύνη τὴν φέρουν οἱ πιστοί.
Οἱ πρῶτοι εὐθύνονται γιὰ τὸ ἐὰν ἐργάζονται προσωποκεντρικά, συνδέοντας τοὺς πιστούς, ὄχι μὲ τὸ Θεανδρικὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου, πράγμα ποὺ ἀποτελεῖ τὴν καθαυτὸ ἀποστολή τους, ἀλλὰ μὲ τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτόν τους. Ἴσως τοῦτο, ἐὰν γίνεται, σὲ ὁρισμένες τῶν περιπτώσεων νὰ συμβαίνει ἐντελῶς ἀσυνείδητα, πάντως, τὰ ἀποτελέσματα αὐτῶν τῶν καταστάσεων δὲν μπορεῖ παρὰ νὰ εἶναι ἀρνητικὰ καὶ κάποιες φορές, ὀλέθρια.
Οἱ δεύτεροι, οἱ πιστοὶ τώρα, φέρουν καὶ αὐτοὶ τὴν εὐθύνη τους, διότι ἐὰν δὲν προσέξουν, παραμονεύει ὁ μεγάλος κίνδυνος νὰ προσκολληθοῦν παθολογικὰ σὲ πρόσωπα ἀλλὰ καὶ καιρικὰ σχήματα, ἀνάγοντας τὰ πρόσωπα σὲ «ἀλάθητα» καὶ τὰ δευτερευούσης σημασίας πράγματα σὲ ὅρους σωτηρίας. Φυσικά, καὶ οἱ δύο περιπτώσεις, τόσο τῶν ἀπρόσεκτων ποιμένων, ὅσο καὶ τῶν ἁπλοϊκῶν, καὶ ὄχι μόνο, πιστῶν, ἀποδεικνύουν πνευματικὴ ἀνωριμότητα καὶ γήινο φρόνημα. Πολὺ γήινο φρόνημα...

Δὲν θὰ κάνουμε τώρα λόγο γιὰ τὶς φοβερὲς αἱρέσεις ποὺ λυμαίνονται τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας μας. Θὰ ἐπιμείνουμε, ὅμως, καὶ ἴσως στενοχωρήσουμε κάποιους «ἀδελφούς», στὸ θέμα τῶν σχισμάτων. Μία δήλ. πολὺ πονεμένη ἱστορία γιὰ τὴν ὅπου γὴς Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας καὶ μάλιστα τὴν Ἑλλαδική.
Πόσο καλύτερα, τουλάχιστον, ἐὰν ὄχι ἄριστα, θὰ ἤσαν τὰ πράγματα, ἐὰν κάποιοι ποὺ μὲ τὸ «λάβαρο» τῆς Ὀρθοδοξίας δημιουργοῦν «ἱερὲς συνόδους», ἔσκυβαν στὸν ἀποστολικὸ αὐτὸν λόγο καὶ ἀναμετροῦσαν τὶς συνέπειες τῶν πράξεών τους; Καὶ πόσο ἐξευτελιστικὸ καὶ ὀδυνηρὸ εἶναι στὴν πατρίδα μας μόνο νὰ ἀριθμοῦνται πλέον τῶν δέκα «συνόδων ὀρθοδόξου ἐκκλησίας»; Ἀπίστευτο καὶ ὅμως ἀληθινό!

Καὶ ὅταν μὲ κάθε καλὴ διάθεση θέτεις τὸ ἐρώτημα: «καλὰ βρὲ ἀδελφοί μου, γιατί ὅλα αὐτά;» ἡ ἀπάντηση ποὺ λαμβάνεις εἶναι τόσο ἀποκαρδιωτικὴ (ποὺ ἀποδεικνύει ὄχι ἁπλῶς ἔλλειψη στοιχειώδους θεολογικῆς παιδείας, ἀλλὰ καὶ ἴσως ἔλλειψη φόβου Θεοῦ...). «Διότι» λένε, «ὅπου ὑπάρχει ὁ ἀγώνας, ἐκεῖ ὑπάρχει καὶ ἡ διαίρεσις»! (Λὲς καὶ κτίζεται ὁ Πύργος τῆς Βαβὲλ καὶ λησμονοῦν οἱ ἄνθρωποι ὅτι αὐθεντικὸς ἀγώνας φέρει τὴν ἑνότητα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος).

Φυσικά, ὁ πειρασμὸς θὰ βρεῖ καὶ ὄντως βρίσκει πολλὰ σημεῖα ποὺ συλλαμβάνει ὅσους θέλουν νὰ συλληφθοῦν στὸ δίχτυ τοῦ σχίσματος. Τὴ μία εἶναι τὸ ἡμερολογιακὸ ζήτημα, τὴν ἄλλη τὸ θέμα τοῦ οἰκουμενισμοῦ, κατόπιν κάποια ἁγιοποίηση κ.λ.π., μὲ ἀποτέλεσμα δυστυχῶς, αὐτοὶ οἱ ἴδιοι ὁ ὑπέρμαχοι τῆς «ταλαίπωρης ὀρθοδοξίας» νὰ δημιουργοῦν τέτοιου εἴδους σχολή, ὥστε σὲ λίγο διάστημα καιροῦ νὰ ἀποκηρύσσονται ἀπὸ τοὺς ἴδιους τους, ἕως τῆς στιγμῆς ἐκείνης, φανατικοὺς ὀπαδούς τους, καὶ νὰ ἀφορίζονται ἀπὸ τὴν ἴδια τὴν «ἱεραρχία» τους, ὡς συμβιβασμένοι καὶ προδότες τῶν «πατρίων παραδόσεων» καὶ τοῦ «ἱεροῦ ἀγῶνος».
Καὶ ἔτσι, «οὐκ ἔσται παύλα τῶν δεινῶν»...
Φυσικά, ἀπὸ ἀδικαιολόγητες δικαιολογίες, καὶ ἀπὸ «προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις»; Ἄλλο καλὸ (μᾶλλον κακό).
Ὅμως, ὅταν ὁμιλοῦν τὰ ἴδια τὰ γεγονότα καὶ ἐπιβεβαιώνουν τοὺς ἀποστολικοὺς φόβους περὶ σχίσματος, καὶ μάλιστα μὲ «βυζαντινὴ μεγαλοπρέπεια» καὶ μὲ «ἐθνικὲς ἐνδυμασίες», τότε τὰ πράγματα καταντοῦν ἀπὸ τραγικά, δυστυχῶς, κωμικά.. καὶ τ' ἀνάπαλιν.

Ἀδελφοί μου.
Τὸ σημερινό μας Ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα κρούει τὸν κώδωνα τοῦ κινδύνου πρὸς ὅλες τὶς κατευθύνσεις.
Ἐπαναλαμβάνουμε, ἡ εὐθύνη εἶναι ὅλων μας καὶ ὁλοφάνερη. Ταυτοχρόνως δὲ τὸ χρέος γιὰ ἀρραγῆ ἑνότητα στην Εκκλησία μας, βαραίνει τοὺς ἀσθενικούς μας ὤμους.
Θὰ μείνουμε ὅπως πρέπει νὰ μείνουμε καὶ θὰ σταθοῦμε στὶς θέσεις μας ἐὰν δείξουμε ὁλοκληρωτικὴ ἀφοσίωση, ὄχι βεβαίως σὲ ἀνθρώπους, ἀλλὰ στὸν ἴδιο τὸν Κύριο Ἰησοῦ, καὶ ἐὰν μὲ μυστηριακὴ καὶ ἁγιαστικὴ ζωή, οἰκοδομοῦμε «ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους» ἐντός του Σώματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας.
Τὸ λοιπόν, μακριὰ ἀπὸ διαιρέσεις καὶ σχίσματα, μακριὰ ἀπὸ ἀνθρώπινα σχήματα καὶ κατασκευάσματα ποὺ στὸ ὄνομα δῆθεν τὴν ἀλήθειας, σχίζουν τὸν ἄρραφο χιτώνα τοῦ Χριστοῦ καὶ ὁδηγοῦν στὴν ἀπώλεια. 

π. Κωνσταντῖνος Στρατηγόπουλος: Τὸ τέστ τοῦ ἔρωτα

π. Κωνσταντῖνος Στρατηγόπουλος: Τὸ τέστ τοῦ ἔρωτα

Ἀπομαγνητοφωνημένο ἀπόσπασμα
Ἐρώτηση: Γιατί δὲν ἐπιτρέπονται οἱ προγαμιαῖες σχέσεις;
π.Κ.Σ.: Βρὲ παιδάκι μου, τὸ κάθε τί ἔχει μία ὄμορφη χρήση. Δὲν μπορῶ νὰ τὰ χρησιμοποιῶ ὅπως ἐγὼ θέλω. Ἔτσι; Τὸ κάθε τί ἔχει μία ὄμορφη χρήση. Καὶ τὸ σῶμα μας τὸ χρησιμοποιοῦμε ὅπως τὸ ἐπέτρεψε ὁ Θεός. Πολὺ ἁπλά. Ἔτσι; Καὶ κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ ἑνωθεῖ μὲ κάποιον ἄλλον χωρὶς τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ. Τί εἴπαμε; [Ποιὰ] εἶναι ἡ τραγωδία τοῦ Οὐμανισμοῦ; Μία κοινωνία χωρὶς Θεό!
Πῶς μποροῦν νὰ ἑνωθοῦν; Ἀκόμη καὶ δύο ἀντικείμενα. Πῶς μπορεῖ αὐτὸ τὸ μικρόφωνο νὰ ἑνωθεῖ μὲ αὐτὸ τὸ ρολόι, ἐὰν δὲν τὰ κρατῶ ἐγὼ μὲ τὰ χέρια μου; Πόσο μᾶλλον δύο ἄνθρωποι. Πῶς θὰ ἑνωθοῦν χωρὶς νὰ τοὺς ἐνώνει ὁ Θεός; Ἐπειδὴ τὸ θέλουν; Δὲν ἀρκεῖ τὸ θέλω. Αὐτὸς εἶναι ὁ Οὐμανισμός. Σὲ θέλω, μὲ θέλεις! Σοὺ ἀρέσω, μοῦ ἀρέσεις! Ποιὸς ὅμως θὰ μᾶς ἑνώσει;
Εἶναι πάρα πολὺ εὔκολο μετὰ νὰ χωρίσουν. Νὰ νομίζουν ὅτι ἑνώθηκαν καὶ νὰ διαλύονται. Γι’ αὐτὸ διαλύονται! Ἔτσι, ἁπλὰ τὸ λέω τώρα. Παρόλο πού... γιὰ μένα δὲν εἶναι αὐτὸ τὸ κανόνι. Πῶς θὰ ἑνωθεῖς δηλαδή; Μὲ ποιόν; Ὁ ἄλλος εἶναι σῶμα καὶ ψυχή!  Ποῦ θὰ ἑνωθεῖς δηλαδή; Ἐπειδὴ ἐνώσατε τὰ σώματά σας... σὲ μία σαχλαμάρα ποῦ λέγετε σέξ; Ἔτσι! Χωρὶς τὴν Ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ χωρὶς τὴν ἕνωση τῶν ψυχῶν, τὸ σὲξ εἶναι μία σαχλαμάρα! Δὲν ἔχει νόημα! Δὲν βγάζει τίποτε!
Πῶς θὰ ἑνωθεῖς χωρὶς τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ; Πῶς θὰ λειτουργεῖς; Ἀκόμη καὶ.... τὸ κείμενο, πρόσεξε: Δεύτερο κεφάλαιο Γενέσεως. Ἀπὸ ἐκεῖ ξεκινᾶ ὁ Θεός. Καὶ τί λέει γιὰ τὸν ἄνδρα; «…προσκοληθήσεται πρὸς τὴ γυνὴ αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν». (Γένεσις 2,22-24) Ἄκουσε τί λέει; Λέει: «προσκοληθήσεται» καὶ θὰ γίνουνε «μία σάρκα». Τὸ «προσκοληθήσεται» ἀναφέρεται στὶς ψυχές. Καὶ ἀκολουθεῖ μετὰ ἡ ἕνωση τῆς σάρκας. Εἶναι δύο πράγματα ὁ ἄνθρωπος• σῶμα καὶ ψυχή. Βλέπετε; Τόσο λιτὸ κείμενο!
«Προσκοληθήσεται» ψυχικά, καὶ [μετὰ] «ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν». Πῶς θὰ γίνει ἡ σάρκα μία, χωρὶς νὰ ἀγαπᾶς [ἑνωμένος καὶ ψυχικά]; Νὰ προσκολλᾶσαι στὸν ἄλλον; Αὐτονόητο• ἀπὸ ἐκεῖ καὶ μετὰ εἶναι μία χρήση τοῦ ἄλλου σωματική. Τὸν χρησιμοποιεῖς τὸν ἄλλον σωματικά• γιὰ νὰ ἱκανοποιεῖς τὶς ἀνάγκες σου. Καὶ εἶναι γιὰ κατανάλωση ὁ ἄλλος; Εἶναι σουβλάκι;
Πορνεία τί σημαίνει; Ἡ ἄκαιρη, ἡ ἄνομη χρήση τοῦ σώματος τοῦ ἄλλου. Τὸν χρησιμοποιεῖς. Τὸν θεωρεῖς σάρκα, ἄρα καὶ ἐσὺ εἶσαι σάρκα. Κι ὅταν εἶναι ὅλα σάρκα, δὲν ὑπάρχει ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, [ἄρα] δὲ γίνεται τίποτα!
Γι’ αὐτὸ [ἀκριβῶς] ὑπάρχει τὸ Μυστήριο τοῦ Γάμου. Ὅπου ὁλόκληρος ὁ ἄνθρωπος καταυγάζετε καὶ χαριτώνεται, ἀπὸ τὴ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Δὲν εἶναι ἁπλῶς νὰ ἑνωθοῦμε δηλαδή, νὰ κάνουμε [ἕνα] ξερὸ σέξ. Αὐτὴ εἶναι ἡ ἱστορία δηλαδή; Ἀλίμονο ὁ γάμος νὰ καταλήξει νὰ εἶναι μόνο αὐτό. Εἶναι καὶ αὐτό• ἀλλὰ εἶναι μία ἄλλη ἕνωση. Πολὺ βαθύτατη ἕνωση! Ὅπου μέσα σὲ αὐτὴ τὴν ἕνωση -ἂν σωστὰ τὸ ξεκινήσεις- ὅλα τὰ λεγόμενα προβλήματα τοῦ γάμου καὶ αὐτὰ τὰ ψευτὸ -συγγνώμη γιὰ τὴ φράση- ψευτοσεξουαλικὰ προβλήματα• ἂν ξεκινήσεις ἀπὸ ἐκεῖ πέρα μέσα, ποὺ ὁ ἄλλος εἶναι καὶ σῶμα καὶ ψυχὴ καὶ ὅλα τὰ ἐνώνει ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίους Πνεύματος, δὲν ὑπάρχουν προβλήματα. Τὰ ἄλλα εἶναι ἕνα ἐγωιστικὸ κοίταγμα τοῦ ἄλλου. Βλέπεις τὸν ἄλλον δηλαδὴ σὰ σάρκα. Σὰν ἀντικείμενο. Κρατῆστε αὐτὰ τὰ μεγέθη!
Ἐδῶ τὰ γεροντάκια εἶναι ἀσκητές, ἀλλὰ ἐνδιαφέρονται καὶ γι’ αὐτὰ τὰ πράγματα. Εἴχανε καὶ αὐτοὶ πειρασμοὺς σαρκικούς. Αὐτά, κρατῆστε τά!
Ἡ ἐποχὴ μᾶς ζεῖ ἀπὸ τὴν τραγωδία σήμερα τοῦ σὲξ καὶ τοῦ ἔρωτα. Τὸ ἀποκορύφωμα δηλαδὴ τῆς τραγωδίας τοῦ Οὐμανισμοῦ, εἶναι αὐτὸ τὸ πράγμα! Λέει στὸν ἄνθρωπο: κᾶνε ὅτι θέλεις! Μὰ ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶναι: κᾶνε ὅτι θέλεις. Ἔχει καὶ σῶμα καὶ ψυχή. Πῶς θὰ λειτουργήσουνε αὐτὰ δηλαδή; Καὶ μάλιστα ἔχουνε θολώσει τὸ μυαλὸ τῶν παιδιῶν μας. Στὴν κυριολεξία [τὰ ἔχουνε θολώσει] μὲ τὸ θέμα τοῦ ἔρωτα! Ἔχουνε θολώσει! Δὲν μποροῦνε τὰ παιδιὰ νὰ σκεφτοῦνε! Νὰ δοῦν κάτι ἄλλο! Τὰ μοντέλα εἶναι τελείως λανθασμένα! Καὶ πρέπει πραγματικὰ νὰ στραφοῦμε σὲ μία ἄλλη κατανόηση. Ἔστω, νὰ τὸ πῶ ἔτσι καὶ ἀνθρώπινη κατανόηση. Ὅτι ὁ ἄλλος δὲν εἶναι ἀντικείμενο. Ἔληξε!!! Δὲν εἶναι ἀντικείμενο. Πῶς νὰ τὸ κάνουμε; Ποῦ θὰ τὸν ἐκμεταλλευτῶ, γιατί ἔχω τὴν εὐκαιρία νὰ τὸν ἐκμεταλλευτῶ ἢ θὰ παίξω μαζί του!
Τὰ λέω πολὺ ἁπλὰ λοιπόν. Εἶναι ἡ γλώσσα ὄχι ἁπλῶς τῆς Γραφῆς μόνο. [Εἶναι] ἡ γλώσσα, τὸ πῶς σέβομαι τὸν ἄλλον!
Πόσες κοπέλες ἔρχονται καὶ μοῦ λένε. Τὸ λέω ἔτσι εἰλικρινά• στὴν ἐξομολόγηση κεντρικὸ θέμα εἶναι. Γνώρισε ἕνα ἀγόρι καὶ μοῦ λέει: ὅτι θέλει νὰ κάνουμε σέξ. Ἔτσι ἐν ψυχρῶ τὸ λέω. Καὶ ἐγὼ ρωτάω: σὲ ἀγαπάει; Μοῦ λέει: ναὶ μὲ ἀγαπάει! Λέω: ἐπειδή [σου] τὸ εἶπε; Καλὴ διαφήμιση κάνει. [Ἂν εἶναι ἔτσι], νὰ τὸ ἀποδείξει. Μοῦ λέει: πῶς θὰ τὸ ἀποδείξει; Νὰ σοὺ δώσω τὰ κόλπα, τῆς λέω. Ἀπὸ κόλπα ἐδῶ εἴμαστε γεμάτοι. Λέει: πὲς πατέρα τὸ κόλπο. Λέω: κοίταξε τὸ κόλπο εἶναι δοκιμασμένο. Ἐγὼ τουλάχιστον τὸ δοκίμασα τριάντα δύο χρόνια. Καὶ εἶναι χάι-φάι. Δηλαδὴ γι’ αὐτὸν ποὺ τὸ ἔκανε, ποσοστὰ ἐπιτυχίας ἑκατὸ τοῖς ἑκατό. Μοῦ λέει: πὲς τό! Καίγομαι! Λέω: πολὺ ἁπλό! Περίμενε. Τόσο ἁπλό. Εἶπε ὅτι σὲ ἀγαπάει; Ἀγαπάω σημαίνει κάνω κάτι γιὰ σένα χωρὶς νὰ περιμένω πληρωμή. Δηλαδὴ ἂν ἀγαπάω ἕναν φτωχό, δὲν θὰ τοῦ πῶ δῶσε μου καὶ δέκα εὐρώ. Γιατί νὰ μοῦ δώσει; Λοιπόν! Δὲ μοῦ λὲς φίλε μου, μὲ ἀγαπᾶς; Ναί. Μπράβο. Νὰ μὲ ἀγαπᾶς τσάμπα. Τί σημαίνει; Νὰ μὲ ἀγαπᾶς τσάμπα. Χωρὶς νὰ πάρεις τίποτα ἀπὸ ἐμένα. Ἂν αὐτὸς πεῖ, μά… καί σου… καί μου… καὶ τί…, καὶ ξέρεις εἶμαι ἄντρας καὶ ἔχω ἀνάγκες, [τότε] πήγαμε στὴν κατανάλωση, ἐ; Νὰ σὲ ἀγαπάει τζάμπα. Μοῦ λέει: θὰ τὸν χάσω. Τί νὰ τὸν κάνεις, λέω. Αὐτὸς εἶναι ἔμπορος. Θὰ σοὺ φύγει μετὰ ἀφοῦ σὲ χρησιμοποιήσει. Σὰν τὸ σουβλάκι. Τὸ χαρτάκι πετᾶς μονάχα κάτω καὶ ἡσυχάζεις, ἐ; Καὶ βρωμίζεις καὶ τὸν κῆπο. Ἔχω λάθος;
Λοιπόν, ἡ μέθοδος αὐτή, ποὺ εἶναι ἡ μέθοδος τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι τόσο ἁπλή! Δοκιμασμένη γιὰ μένα τριάντα δύο χρόνια! Ποσοστὸ ἐπιτυχίας ἑκατὸ τοῖς ἑκατό! Κι ὅλα τὰ ἀντράκια τὸ βάζουν στὰ πόδια. Γιατί δὲν ἀντέχουνε χωρὶς κατανάλωση. Ἔτσι; Καὶ [τῆς λέω]: γλυτώνεις καὶ ἀπὸ ἕνα μπελά! Ἐεε; [Γιατί] θὰ σὲ ἄφηνε μετά! Πρόσεξε! Ἂν σὲ ἀγαπάει, θὰ μείνει! Καὶ μετὰ θὰ τὸ δοῦμε. Μετὰ θὰ τὸ πᾶμε παρακάτω. Θὰ τὸ κουβεντιάσουμε. Εἶναι ὡραία κουβέντα μετά. Πολὺ ὡραία κουβέντα!

Ἐρώτηση: Καὶ γιατί ὁ αὐνανισμὸς θεωρεῖται ἁμαρτία;
π.Κ.Σ.: Μέσα στὸ ἴδιο πλαίσιο εἶναι [κι αὐτό]. Δὲν μοῦ λές; Τὴν πλάτη σου τὴν ξύνεις χωρὶς λόγο; [Λοιπόν], ὅπως τὸ ἔβαλε ὁ Θεὸς νὰ κάνεις ὅτι κάνεις. Θὰ μὲ ἀναγκάσεις τώρα, ὄχι νὰ χυδαιολογῶ, ἀλλὰ νὰ κάνω καὶ σεξουαλικὲς ἀναλύσεις, [ποὺ] δὲν ἔχει νόημα. Αὐτὴ ἡ ἱστορία, εἶναι ἡ ἀπόλυτη ἔκφραση, τοῦ ἀπόλυτου ἐγωιστῆ! Εἶναι ἡ ἔκφραση στὰ πνευματικά του ναρκισσισμοῦ. Αὐτὸς ποὺ ἀγαπάει τὸν ἑαυτό του, καὶ ἱκανοποιεῖται μὲ τὸν ἑαυτό του! Τί τρέλα εἶναι αὐτή; Μὰ τί τρέλα εἶναι αὐτή(!!!); Τὸ προηγούμενο ἦταν ἡ χρήση τοῦ ἄλλου, αὐτὸ εἶναι ἡ χρήση τοῦ ἑαυτοῦ μας. Γιὰ νὰ ἱκανοποιήσουμε τί; Μὲ τί ἀποτέλεσμα; Δὲν ἔχω κάτι ἄλλο νὰ πῶ!

Περί Φραγκοκρατίας καί περί Ἡσυχασμοῦ

Περί Φραγκοκρατίας καί περί Ἡσυχασμοῦ

 
 Πατερική Θεολογία
Πρωτοπρ. Ιωάννου Σ. Ρωμανίδου (+)
Καθηγητού Πανεπιστημίου
Επιμέλεια – Σχόλια: Μοναχού Δαμασκηνού Αγιορείτου
Μέρος Πρώτον: Στοιχεία Ορθοδόξου ανθρωπολογίας και Θεολογίας
28. Περί Φραγκοκρατίας και περί Ησυχασμού
Αυτή η γραμμή διατηρήθηκε σ’ όλη την περίοδο της Τουρκοκρατίας και βέβαια το ίδιο έγινε και κατά την Φραγκοκρατία, που προηγήθηκε της Τουρκοκρατίας. Ένα μεγάλο μέρος της Ρωμηοσύνης59., που μετά σκλαβώθηκε στην Τουρκιά, είχε σκλαβωθή πρωτύτερα στην Φραγκιά.
Σημειωτέον ότι οι Φράγκοι, που ήσαν για αρκετούς αιώνες στα διάφορα μέρη της Ελλάδος και της Μέσης Ανατολής, έκαναν μεγάλον αγώνα για να καθυποτάξουν τους Ορθοδόξους Χριστιανούς στους Φράγκους επισκόπους. Διότι δεν επέτρεπαν χειροτονίες Ορθοδόξων επισκόπων. Και αυτό δεν πρέπει να μας φαίνεται παράξενο, αφού Φραγκοκρατία έχομε και στην πρόσφατη Ελληνική ιστορία, όταν τα Δωδεκάνησα ήταν υποδουλωμένα στην Ιταλία και οι Φράγκοι δεν επέτρεπαν στα Δωδεκάνησα χειροτονία Ορθοδόξου επισκόπου. Διότι το πρόγραμμα των παπικών ήταν να καθυποτάξουν τους Ορθοδόξους Χριστιανούς στους Φράγκους επισκόπους. Αυτό είναι Φραγκοκρατία. Φραγκοκρατία δεν είναι μόνο η του Μεσαίωνος, προ της Τουρκοκρατίας δηλαδή. Φραγκοκρατία έχομε και μετά την απελευθέρωσί μας από τους Τούρκους, στην Ελλάδα.Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι καθ’ όλην την περίοδο, που κατείχαν και κυβερνούσαν εδάφη της Ρωμηοσύνης οι Φράγκοι, ξέρανε πάρα πολύ καλά την δύναμι της Ορθοδοξίας, που ήταν και είναι η Ησυχαστική παράδοσις. Διότι η Ησυχαστική ευσέβεια ήταν εκείνη που έδινε την δύναμι στους Ορθοδόξους να αντέχουν την σκλαβιά. Γιατί; Διότι εκείνος που έχει νοερά προσευχή δεν φοβάται τίποτε, αφού μέσα στην καρδιά του έχει την μαρτυρία του Αγίου Πνεύματος, που τον πληροφορεί ότι κατέχει την αληθινή πίστι περί Θεού, καθώς και τα ορθά φρονήματα περί Θεού και είναι ο άνθρωπος αυτός σε θέσι να υπομείνη οποιαδήποτε βασανιστήρια για την Βασιλεία των Ουρανών.
Αυτό το ήξεραν όχι μόνο οι Φράγκοι, αλλά και οι Τούρκοι. Οπότε ήταν γνωστό επί αιώνες ότι η δύναμις της Ορθοδοξίας είναι ο Ησυχασμός.
Οι Φράγκοι θεωρούσαν ότι ο Ησυχασμός δεν ήταν Πατερική παράδοσις, αλλά διαστροφή της Πατερικής παραδόσεως! Και δεν εδέχθησαν ποτέ ότι αυτή η Παράδοσις ήταν γνήσια Χριστιανική παράδοσις των πρώτων Χριστιανών, παρά το γεγονός ότι αυτή η ίδια Παράδοσις υπήρχε και στην Δύσι για πολλούς αιώνες.
Δυστυχώς όμως αυτή η Παράδοσις χάθηκε μέσα στην παράδοσι των κατακτητών της Δυτικής Ρωμηοσύνης, δηλαδή μέσα στην παράδοσι των Νορμανδών, Γότθων, Φράγκων, Βουργουνδών, Λογγοβάρδων, ως και όλων των Γερμανών. Αυτό σημαίνει ότι ο Ησυχασμός δεν ήταν φαινόμενο μόνο της Ανατολής, αλλά ήταν ένα φαινόμενο που υπήρχε σε όλη την Χριστιανοσύνη στην αρχαιότητα.
Και, αν κανείς κάνη σωστή ερμηνεία του αποστόλου Παύλου, βλέπει ότι ο απόστολος Παύλος επανειλημμένως ομιλεί για την νοερά προσευχή, η οποία είναι η καρδιά του Ησυχασμού εξ επόψεως μεθοδολογίας. Αυτό εννοεί ο Απόστολος, όταν λέγη «προσεύξομαι τω πνεύματι, προσεύξομαι δε και τω νοΐ» και «ψαλώ τω πνεύματι, ψαλώ δε και τω νοΐ»60. Αυτή είναι η νοερά ευχή όπως την ερμηνεύουν οι Πατέρες της Εκκλησίας. Αν θέλετε να βεβαιωθήτε, πηγαίνετε στην ερμηνεία του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, για να δήτε πως ερμηνεύει τα χωρία αυτά των επιστολών του αποστόλου Παύλου. Οπότε η Ησυχαστική παράδοσις δεν είναι Βυζαντινή παράδοσις, αλλά αρχαία Χριστιανική παράδοσις.
Αφού λοιπόν ανιχνεύσανε οι Φράγκοι την δύναμι αυτή της Ορθοδοξίας, τι έκαναν για να την εξαφανίσουν; Έθεσαν ως στόχο τους την διάλυσι του Ησυχασμού μετά την ίδρυσι της Νέας Ελλάδας, δηλαδή μετά την Επανάστασι του 1821. Και το έργο αυτό ανέλαβε ο Αδαμάντιος Κοραής.
Αυτός κήρυξε πόλεμο κατά του Ησυχασμού τότε, που στόχος και των Ρώσσων και των Ευρωπαίων μετά την Επανάστασι του ’21 ήταν η εκρίζωσις, η εκθεμελίωσις, του Ησυχασμού από την Χριστιανική Παράδοσι. Έτσι φθάσαμε σήμερα στο σημείο να θεωρούμε αυτήν την παράδοσι ότι είναι μία παρονυχίδα, μία λεπτομέρεια, ένα παρελθόν φαινόμενο της Ορθοδόξου Παραδόσεως. Μάλιστα στα σχολικά βιβλία, που χρησιμοποιούνται στο Γυμνάσιο61, μάθαμε ότι είναι μία αίρεσις αυτός ο Ησυχασμός, μία μηδαμινή, μία τιποτένια παράδοσις.
Ανακεφαλαιώνοντας λέμε ότι πρώτα έχομε την επανάστασι του Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου, μετά έχομε την αναβάθμισι της Ιεραρχίας τουλάχιστον από αυτήν την παράδοσι, μετά φθάνομε μέχρι την Ελληνική Επανάστασι του’ 21 με αυτήν την πάραδοσι και τέλος έρχεται η εποχή μετά την Ελληνική Επανάστασι, η οποία σχεδόν θάβει την παράδοσι αυτή.
Στην συνέχεια όμως τι συμβαίνει; Το θάψιμο της παραδόσεως αυτής σκορπίζεται και στους χώρους των Ορθοδόξων Πατριαρχείων! Το έργο αυτό ανέλαβε να φέρει εις πέρας κυρίως ο τότε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Μελέτιος Μεταξάκης, ο οποίος φαίνεται ότι ήταν μεγάλος Μασόνος. Και λέγω φαίνεται, διότι οι ίδιοι οι Μασόνοι ισχυρίζονται ότι ήταν Μασόνος ο Μελέτιος Μεταξάκης. Αυτός λοιπόν ο Μεταξάκης έγινε πρώτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, μετά έγινε Πατριάρχης Αλεξανδρείας και τέλος έγινε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Οπότε με αυτήν την «περιοδεία» που κάνει ο Μεταξάκης, από την Αθήνα στο Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και μετά στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως – έκανε και Μητροπολίτης Κυτίου, στην Κύπρο -, θάβει στην σειρά σε όλα τα μέρη από τα οποία πέρασε τον Ησυχασμό.
Μόνο στην Αντιόχεια δεν μπορούσε να πάη, διότι η Αντιόχεια είχε επαναστατήσει εναντίον της Ορθοδόξου Ρωμηοσύνης από τον προηγούμενο αιώνα και δεν δεχόταν πλέον η Αντιόχεια Ελληνορθοδόξους επισκόπους. Αλλιώς θα είχε πάει και στην Αντιόχεια ο Μεταξάκης. Ούτε στα Ιεροσόλυμα πήγε. Υποψιάζομαι δε ότι δεν είναι αμέτοχοι οι Παπικοί και οι Προτεστάντες στην όλη αυτή εξέλιξι, διότι αυτοί πάντα έβαζαν και βάζουν ως στόχο τους το θάψιμο του Ησυχασμού.
Τώρα στην συνέχεια έχομε τα εξής: Ο μεγάλος ειδικός των Παπικών επάνω στα Ορθόδοξα θέματα είναι κάποιος Jugie. Αυτός έγραψε ένα βιβλίο περί της δογματικής διδασκαλίας της Ανατολικής Εκκλησίας, στα Λατινικά, στο οποίο αναγγέλλει το θάνατο του Ησυχασμού. Λέγει: «μπορούμε να πούμε πλέον ότι ο Ησυχασμός έσβησε». Το ίδιο είπε και ένας σύγχρονος Έλληνας ιστορικός, που έγραψε Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, ο οποίος ανήγγειλε θριαμβευτικά τον θάνατο του Ησυχασμού, καθώς και ότι τα ονόματα Ρωμαίος, Ρωμηός και Ρωμηοσύνη έχουν σβήσει πλέον στην Ελλάδα και ότι δεν υπάρχει πλέον πρόβλημα εθνικής ταυτότητος των Νεοελλήνων! Και επειδή δεν είναι άσχετα μεταξύ τους αυτά τα δύο, ο Ησυχασμός και η Ρωμηοσύνη, το σχέδιο ήταν να σβήση και το ένα και το άλλο.
Τελευταία ένας Παπικός θεολόγος ονόματι Stiernon έγραψε ένα μεγάλο άρθρο στα Γαλλικά για τον Παλαμισμό. Σ’ αυτό παραθέτει όλη την βιβλιογραφία και όλη την κίνησι, που έχει γίνει κατά το παρελθόν για τον Ησυχασμό. Αρχίζει το έργο του ως εξής: «Ο Jugie, όταν έγραφε το βιβλίο του της δογματικής διδασκαλίας, ανήγγειλε στο βιβλίο εκείνο τον θάνατο του Ησυχασμού, δηλαδή την ανυπαρξία του Ησυχασμού». Αυτό το άρθρο του Stiernon γράφτηκε γύρω στα 1973. Σ’ αυτό κάνει ανασκόπησι όλης της βιβλιογραφίας γύρω από τα Παλαμικά έργα. Τότε βέβαια υπήρχαν λίγα έργα περί του Ησυχασμού, ως και μεταφράσεις των έργων των Πατέρων από καλογήρους του περασμένου και προπερασμένου αιώνος. Οι καλόγεροι στα μοναστήρια είχαν κάνει μεταφράσεις ωραίες σε απλή γλώσσα αρκετών έργων του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Βέβαια ο Jugie δεν ενδιαφερόταν να ερευνήση για τα έργα αυτά των μοναχών, αλλά ενδιαφερόταν μόνο για ό,τι υπήρχε σχετικά με τον Ησυχασμό στις βιβλιοθήκες των Θεολογικών Σχολών, στις οποίες είχε λησμονηθή τότε ο Παλαμισμός και ο Ησυχασμός. Και συνεχίζει ο Stiernon: «Όμως, μέσα σε πολύ λίγα χρόνια ξεφύτρωσαν ντουζίνες εργασίες για τον Παλαμά και έτσι ανεβίωσε η διδασκαλία περί Ησυχασμού μέσα στις επίσημες Θεολογικές Σχολές της Ορθοδοξίας».
Σήμερα συμβαίνει το ενδιαφέρον για τον Ησυχασμό να βρίσκεται σε άνοδο. Έχουν μεταφρασθή πολλά σχετικά έργα σε ξένες γλώσσες και υπάρχουν πολλοί ετερόδοξοι που γίνονται Ορθόδοξοι εξ αιτίας του Ησυχασμού. Συμβαίνει όμως να ευρισκώμεθα σε μία καμπή στο θέμα αυτό και γίνεται μία διαμάχη, μία παρασκηνιακή διαμάχη, που ο φοιτητικός κόσμος δεν αντιλαμβάνεται και η οποία φθάνει μέχρι την κατασυκοφάντησι όχι μόνο θεολογικών θεμάτων, αλλά και μη θεολογικών θεμάτων, με σκοπό την εξασθένησι της ανόδου αυτής του Ησυχασμού.
Συγκεκριμένα κύκλος των Αθηνών προσπαθεί με συνθήματα να χλευάσει τον Ησυχασμό. Διότι αυτοί, που είναι πίσω από αυτά τα συνθήματα, δεν είναι ικανοί επιστημονικώς να κάνουν σοβαρή θεολογική συζήτησι επάνω στην ιστορία των δογμάτων και στην δογματική διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας, αλλά είναι φορείς του πνεύματος επιστημονικών ερευνών, που γίνονται σε Προτεσταντικούς κύκλους, οι οποίοι έχουν τελείως διαφορετικές προϋποθέσεις για την έρευνα της Παλαιάς και Καινής διαθήκης από τους Ορθοδόξους. Εκσφενδονίζουν λοιπόν συνθήματα και γίνεται κατασυκοφάντησις των ηγετών του Ησυχασμού στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Αυτοί επίσης προσπαθούν να βραχυκυκλώσουν και την ίδια την Εκκλησία εδώ στην Ελλάδα, η οποία έχει ήδη θέσι υπέρ του Ησυχασμού. Μάλιστα ένας εκ των επισκόπων της, ο Κορίνθου Παντελεήμων Καρανικόλας έχει κάνει πολλή εργασία επάνω στα Πατερικά κείμενα. Αυτός έχει συντάξει «Κλείδες» των Ιερών Κανόνων και έχει μεταφράσει το βιβλίο «Οι περιπέτειες ενός Προσκυνητού». Οπότε η ίδια η Ιεραρχία της Ελλαδικής Εκκλησίας έχει ταχθή στο πλευρό των ηγετών θεολόγων για την αναβίωσι αυτής της Ησυχαστικής παραδόσεως.
Παρά ταύτα γίνεται μία αντίθετη προσπάθεια από εκείνους τους άλλους, τους φιλοσοφούντας και εσχατολογούντας. Ενώ οι πραγματικοί εσχατολογούντες είναι οι ησυχάζοντες (όχι εφησυχάζοντες). Διότι η πραγματική Ορθόδοξη Εσχατολογία είναι ο Ησυχασμός. Αυτοί λοιπόν φέροντες ως πρόσχημα δήθεν κοινωνικοπολιτικά θέματα κρύβουν την βρωμηοσύνη τους για να θάψουν την Ρωμηοσύνη μας. Γι’ αυτό να μην είστε αφελείς. Ο Χριστός είπε να είμεθα φρόνιμοι ως οι όφεις.

Παρασκευή 16 Αυγούστου 2013

Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης

Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης

 Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης και οι θετικές επιστήμες
Ο Άγιος Νικόδημος δεν παρακολούθησε μαθήματα θετικών επιστημών σε κάποια ανώτερη σχολή της εποχής του στον τουρκοκρατούμενο χώρο ή αλλού. Ο Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος γράφει σε ανέκδοτο επιστολή του στις 20 Ιουνίου του 1803 προς τον Νικόδημο, για το έργο του Συμβουλευτικό Εγχειρίδιο, ειρωνευόμενος τρόπον τινά τον Άγιο: «…αλλά πότε και που εσπούδαξας [...] την θαυμασίαν ταύτην ανατομικήν; τάχα εις το κολλέγιον της Σκυροπούλας ότε εκείσε μετέβης μετά του αλήστου εκείνου Αρσενίου; ή εις την Ουνιβερσιτάν του Άθωνος;…». Όπως ανεφέρθη προηγουμένως το πρόγραμμα των μαθημάτων της Ευαγγελικής σχολής δεν περιείχε αντικείμενα των θετικών επιστημών. Η μαθητεία του στον Χρύσανθο τον Αιτωλό και οι βιβλιοθήκες του Άθω ως φαίνεται είναι οι μοναδικές πηγές των γνώσεών του και μάλιστα μόνο η ελληνική βιβλιογραφία, αφού δεν φαίνεται να γνώριζε ξένες γλώσσες . Η αναφορά του σε επιστημονικά θέματα με την οποία συμπληρώνει την επιχειρηματολογία του σε όλο σχεδόν το έργο του δείχνει μια άνεση γνώσεων, αλλά και ανυπαρξία φόβου στην διαχείριση της θύραθεν παιδείας και γνώσης.
Στην ενδιαφέρουσα επιστολή του Αγίου Προς Θωμάν υπερασπιζόμενος την ησυχία της ασκητικής ζωής γράφει: «…Και αυτοί δε οι έξω φιλόσοφοι τω φωτί του φυσικού λόγου επόμενοι, εγνώρισαν την της ησυχίας ωφέλειαν, [...] ο Πυθαγόρας εν τω όρει της Ίδης ησυχάζων, την πολυθρύλλητον εκείνην παρά τοις μαθηματικοίς εύρηκε πρότασιν…». Υπονοεί προφανώς το πυθαγόρειο θεώρημα. Η πληροφορία είναι πιθανόν να αντλήθηκε από τον Πορφύριο τον Τύριο (233-304 μ.Χ.), στο έργο του «Πυθαγόρου βίος» . Αναφορές στον Πυθαγόρα ως φιλόσοφο, συναντάμε και σε άλλα έργα του. Στο «Συμβουλευτικό Εγχειρίδιο» , γίνεται εκ νέου αναφορά στον Πυθαγόρα και στο φερώνυμο θεώρημα, αναφέροντας και τη θέση στην οποία υπάρχει στον Ευκλείδη . Η αναφορά συνυπάρχει με εκείνη στον Αρχιμήδη και στην προσπάθειά του να βρει, κατ’ εντολήν του βασιλιά Ιέρωνα, την αναλογία σε ένα χρυσό στεφάνι του πολυτίμου μετάλλου, φυσικά χωρίς να το καταστρέψει. Αφορμή και για τις δύο αναφορές είναι η χαρά που προξενούν οι πνευματικές ηδονές ακόμα και στους «εξωτερικούς»
Στα «Πνευματικά Γυμνάσματα» και συγκεκριμένα στο «Περί ατάκτου έρωτος του πλούτου και των υπαρχόντων», γράφει: «…Όλαι αι τελειότητες [...] της επιστήμης [...] επ’ άπειρον εκτεινόμεναι, δεν είναι άλλο παρά μία στιγμή, συγκρινόμεναι με την πλέον μικροτέραν τελειότητα της θείας χάριτος. Ερώτησε ένα μαθηματικόν, και ειπέ του˙ ανίσως εγώ πολυπλασιάσω επ’ άπειρον την επιφάνειαν ενός σώματος, ημπορώ ποτέ να συστήσω ένα σώμα; θέλει σου ειπεί όχι…» .
Ο Δημήτριος Κωτσάκης, ο οποίος διετέλεσε καθηγητής της φυσικομαθηματικής σχολής του Πανεπιστήμίου Αθηνών σε μια σύντομη επιστολή του στο περιοδικό ΑΚΤΙΝΕΣ , αναφέρεται στις αστρονομικές γνώσεις του Αγίου και μάλιστα της εποχής του, τονίζοντας την ευκολία με την οποία χρησιμοποιεί σχετικές έννοιες. Στο βιβλίο «Νέα Κλίμαξ» ο Άγιος αναφέρεται στη φύση και το χρώμα της Σελήνης, καθώς και ότι «τας αμπώτιδας, ήτοι τας πλημμύρας της θαλάσσης προξενεί». Στο ίδιο βιβλίο (σ. 86, 342), ομιλεί για τις κινήσεις του Ηλίου και της Σελήνης. Μάλιστα για τις περισσότερες από τις αναφορές του, όπως αναφέρει ο καθηγητής Κωτσάκης «βεβαιώνει και η σύγχρονος Αστρονομία» . Στο προαναφερθέν βιβλίο, αναφέρονται ονόματα παλαιοτέρων αστρονόμων και επιστημόνων , όπως του «κορυφαίου Πτολεμαίου», του Πρόκλου, του Αριστοτέλη, του Πυθαγόρα, του Γαληνού, του Αλεξάνδρου του Αφροδισιέως, του Νικηφόρου Βλεμμίδη, και του «Άραβος Αλή» . Η αναφορά στους νεότερους δεν γίνεται ονομαστικά, χρησιμοποιούνται οι εκφράσεις, «και παν το σύστημα των Αστρονόμων αποφαίνεται» , «οι νεώτεροι φιλόσοφοι, όσον μηχανικοί, άλλο τόσον τολμηροί» , «οι δε νεώτεροι» , «όθεν και οι νεώτεροι γεωγράφοι» , «κατά τους φυσικούς» , «κατά δε τους νεωτέρους αστρονόμους» , «πάντες σχεδόν οι Αστρονόμοι και παλαιοί και νεώτεροι [...] και οι νεώτεροι λέγουν» , «κατά τους νεωτέρους» , «κατά δε τους νεωτέρους φυσικούς» . Εξαίρεση αποτελούν δύο ονομαστικές αναφορές. Στην ερμηνεία του ενάτου Αναβαθμού του πλ. α΄ ήχου ο Άγιος γράφει: «…Αόρατος δε κόσμος ονομάζεται υπό των νεωτέρων εκείνος ο τόπος και το διάστημα όπου περιέχει τα τόσον μικρά ζωΰφια, τα οποία είναι αόρατα τελείως εις τους γυμνούς οφθαλμούς μας, δια μέσου δε του μικροσκοπίου ορώμενα, εις τρόπον όπου χίλια εξ’ αυτών δύνανται να σταθούν εις την ακίδα μιας λεπτής βελόνης, καθώς ο νεώτερος φυσικός Λοβενόκιος παρετήρησε˙ καθ’ ένα δε είδος από αυτά είναι ένας μικρός κόσμος και διαμένει εν τω παντί ήδη επτά χιλιάδας χρόνων και επέκεινα˙ και κάθε άτομον εξ αυτών έχει σπλάγχνα και όλα τα εξωτερικά και εσωτερικά μέλη του σώματος, όσα είναι αναγκαία δια να τρέφεται, διά να ζη και διά να γεννά όμοιόν του…» . Στη «Νέα Κλίμακα» συγκεκριμένα στην ερμηνεία του δωδεκάτου Αναβαθμού του πλ. δ΄ ήχου ο Άγιος δεν διστάζει να καταθέσει τις παρατηρήσεις του Γαλιλαίου, «διά του τηλεσκοπίου κατοπτεύσαντα», όσον αφορά τον αριθμό των αστέρων στις Πλειάδες, διορθώνοντας τους παλαιότερους και μάλιστα τον «θείον Βασίλειον» .
Ο Άγιος αναφέρει τους τέσσερις τότε γνωστούς δορυφόρους του Διός και δύο μικρούς «αστερίσκους», λογχίτες τους ονομάζει, πλησίον του Κρόνου, ουράνια σώματα που δεν είναι ορατά δια γυμνού οφθαλμού, αλλά δια του τηλεσκοπίου. Τα ουράνια αυτά σώματα «…εκλείπουσι και σκοτίζονται συχνές φορές, και σχεδόν καθ’ εκάστην ημέραν, κατά την κοινή δόξαν και παρατήρησιν των νεωτέρων Αστρονόμων, πίπτοντες και κρυπτόμενοι μέσα εις την σκιάν των ιδίων τους πλανητών…». Με την σημερινή ορολογία κατά την κίνησή τους περί το Δία, οι δορυφόροι του, άλλοτε υφίστανται εκλείψεις, άλλοτε διαβάσεις (προ του δίσκου του Διός) και άλλοτε επιπροσθήσεις. Για τις κηλίδες του ηλίου γράφει: «…Τι άλλο είναι λαμπρότερον και καθαρότερον από τον Ήλιον; Βέβαια κανένα πράγμα του υλικού Κόσμου τούτου˙ και μ’ όλον τούτο οι νεώτεροι Αστρονόμοι με την πολλήν περιέργειάν τους και με την κατασκευήν των τηλεσκοπίων τους, εθεώρησαν μέσα εις αυτόν τον καθαρώτατον και λαμπρότατον δίσκον του Ηλίου, κάποια μικρά και σκοτινά νέφαλα, τα οποία επονομάζουσι κηλίδας, και ρύπους του Ηλίου˙ και μερικοί μεν από αυτούς θέλουσι να είναι πραγματικαί και αληθιναί αι κηλίδες αυταί, και οι ρύποι˙ μερικοί δε εξ’ αυτών λέγουσι, πως είναι πλάνη και απάτη των οφθαλμών, προερχομένη ή εκ των τηλεσκοπίων, ή εκ της αδυναμίας των θεωρούντων αυτάς οφθαλμών…» . Αξίζει να σημειωθεί ότι τους αναφερόμενους τέσσερις δορυφόρους τους Διός τους ανακάλυψε δια του τηλεσκοπίου ο Γαλιλαίος το 1610. Από το 1611 αρχίζουν οι πρώτες παρατηρήσεις κηλίδων με τηλεσκόπιο από το Φαμπρίκιο, το Γαλιλαίο, το Σάινερ και το Χάριοτ. Η ανακάλυψη των δορυφόρων του Διός απετέλεσε για τον Γαλιλαίο ένα ακόμη επιχείρημα περί της ορθότητος του ηλιοκεντρικού συστήματος .
Στην Χρηστοήθεια ο Άγιος Νικόδημος αναφέρει ιδιότητες των ζώων, που τουλάχιστον φανερώνουν αν μη τι άλλο παρατηρητικότητα.
Στον Κήπο Χαρίτων υπάρχει αναφορά στους γεωγράφους Στράβωνα και Ποσειδώνιο.
Την άνεση του Αγίου να κινείται σε χώρους που άπτονται των θετικών επιστημών, φανερώνει ο υπάρχων ύμνος προς την Θεοτόκο στον Κήπο Χαρίτων. Χρησιμοποιεί έννοιες διαφόρων επιστημών για να επαινέσει την Παναγία. Γράφει μεταξύ άλλων: «…Ω γλυκυτάτη και πράγμα και όνομα Μαριάμ, [...] τοσούτον είναι θαυμαστά τα μεγαλεία σου Θεοτόκε, ώστε οπού όλοι οι περί τας λογικάς τέχνας και επιστήμας καταγινόμενοι, [...] εφιλοτιμήθησαν ο καθ’ ένας εξ αυτών, να σε επαινέση με τα της τέχνης και επιστήμης του ίδια. [...] Οι Αριθμητικοί εσένα λέγουν, ότι πλουτείς την κατ’ αυτούς αναλογίαν˙ διά τι ον λόγον και σχέσιν έχει ο ουράνιος Πατήρ προς τον Χριστόν, τον αυτόν έχεις και συ η επίγειος Μήτηρ προς τον αυτόν Χριστόν. Εσένα οι γεωμέτραι νοούν, κύκλον ευρυχωρότατον˙ επειδή εχώρησας εν τη αγιωτάτη κοιλία σου όλον το τρίγωνον, ήγουν αυτήν την υπερούσιον και αχώρητον Τριάδα, με το να έγινες Μήτηρ μιας των αυτής Αγίων Υποστάσεων˙ αλλά και κέντρον οι αυτοί σε ονομάζουσιν, εν ω στήσας τον διαβήτην του ο νοητός Ευκλείδης, και Αριστοτέχνης Λόγος, εγύρισε παγκάλλιστα όλην την περιφέρειαν της ενσάρκου Οικονομίας του. [...] Εσένα οι Αστρονόμοι, τώρα μεν, σφαίραν πολύαστρον ονομάζουσι˙ καθώς γαρ εκείνη είναι πεπυκνωμένη με τα αμέτρητα άστρα, έτζι και συ είσαι πεπυκνωμένη με τα αναρίθμητα φωταυγή χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος˙ τώρα δε Σελήνην αργυροειδή και ολόφωτον˙ καθώς γαρ η Σελήνη πανσέληνος ούσα, γεμίζει και πλουτίζει τα δεκτικά σώματα των εκείνης απορροιών, έτζι και συ γεμίζεις και πλουτίζεις τους Ορθοδόξους με τας ποικιλοτρόπους απορροίας των Θεομητορικών σου χαρίτων˙ και τώρα Πλειάδα σε ονομάζουν, ήτοι Πούλιαν, διατί καθώς η Πούλια φυλάττει αχώριστον τον σύνδεσμον και την ένωσιν, είτε των επτά αστέρων της, κατά τους παλαιούς˙ είτε των τεσσαράκοντα και προς, κατά τους νεωτέρους Αστρονόμους και μάλιστα τον Γαλιλαίον, διά του τηλεσκοπίου θεωρήσαντα τούτους˙ έτζι και συ φυλάττεις συνδεδεμένους εν τη αγάπη πάντας τους προς σε ευλαβείς Ορθοδόξους [...] οι δε Οπτικοί, εσένα γνωματεύουν θαυμάσιον τηλεσκόπιον, διά μέσου του οποίου απεκαλύφθη η προαιώνιος και κεκρυμμένη βουλή του Θεού, και ημείς οι Χριστιανοί, ακριβέστερον ορώμεν δι’ αυτού τα πόρρω όντα και απόκρυφα του Θεού μυστήρια. Εσένα οι Μηχανικοί υποθέτουν υπομόχλιον ενεργητικώτατον, επάνω εις το οποίον ο μηχανικώτατος Αρχιμήδης, και μέγας αρχιτέκτων Θεός, επιστηρίξας τον εδικόν του μοχλόν, εκίνησεν όχι μόνον όλην την γην, αλλά και όλον τον ουρανόν, και ούτω μετέστησεν αυτά από την φθοράν εις την αφθαρσίαν, και από την τροπήν εις την ατρεψίαν. Οι δε Φυσικοί θαύμα θαυμάτων υπερφυές σε ονομάζουσιν˙ ακολουθούντες τους εις τους φυσικούς των κανόνας και νόμους, δεν δύνανται να νοήσουν το ειδικόν σου Μυστήριον˙[...] και πως περατούται το άπειρον! Άπερ κατά φυσικόν λόγον πάντη υπάρχει αδύνατα…»
Πηγή: Απόσπασμα άρθρου του Μ. Μανωλόπουλου, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Ναξιακά,τεύχος 34 (72) 2009.
[http://fdathanasiou.wordpress.com/2012/07/13/ο-άγιος-νικόδημος-ο-αγιορείτης-και-οι-θ/]
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ:http://www.pemptousia.gr